OLTP nedir?

OLTP tanımı

OLTP veya Çevrimiçi İşlem Gerçekleştirme, aynı anda gerçekleşen bir dizi işlemin yürütüldüğü veri işleme türüdür. Çevrimiçi bankacılık, alışveriş, sipariş yönetim, veya kısa mesaj göndermek buna örnektir. Bu işlemlere geleneksel olarak ekonomik veya finansal işlem denir. Bir kurumun muhasebe veya raporlama amacıyla her an erişebilmesi için kaydedilir ve güvenceye alınırlar.

Geçmişte OLTP para, ürün, bilgi, hizmet isteği gibi gerçek dünyadaki alışveriş etkileşimleriyle sınırlıydı. Ama bu bağlamda işlem kavramının tanımı yıllar içinde, özellikle de internetin hayatımıza girmesinden sonra genişledi ve dünyanın her yerinden ve web bağlantılı her sensörle bir işletmeyle kurulan her tür dijital etkileşim veya teması kapsamaya başladı. Bir web sayfasından PDF indirme, belirli bir videoyu izleme veya otomatik bakım tetikleyicilerini ya da sosyal kanallardaki yorumlar gibi, işletmenin müşterilerine daha iyi hizmet sunmak için kaydetmesi gereken her tür etkileşim veya eylemi de içeriyor.

İşlemlerin ekonomik veya finansal unsurları içeren ilk tanımı pek çok OLTP sisteminin temeli olmayı sürdürüyor. Çevrimiçi işlem gerçekleştirme, genellikle bu işlemleri toplamak, yönetmek ve güvenceye almak için küçük miktarlarda veriyi yerleştirme, güncelleme ve/veya silme anlamına geliyor. Genel olarak bir web uygulaması, mobil veya kurumsal uygulama müşterilerin, tedarikçilerin ya da çözüm ortaklarının tüm bu etkileşimlerini veya işlemlerini takip ederek OLTP veritabanında güncelliyor. Veritabanında depolanan işlem verileri işletmeler için kritiktir, raporlamada kullanılır veya veri odaklı karar alma süreçlerinde kullanılmak üzere analiz edilir.

Retraced, Pompeii Arkeoloji Parkı, Jasci veya Siemens gibi diğer kurumların işlem gerçekleştirme iş yüklerini bulutta nasıl başarıyla oluşturduğunu okuyun.

İşletmeler genellikle iki tür veri işleme olanağına sahiptir: OLTP ve OLAP.

OLTP sistemi için gereksinimler

İşlem verileri kullanan bir OLTP sisteminde görülen en yaygın mimari, genellikle sunum kademesi, iş mantığı kademesi ve veri depolama kademesinden oluşan üç kademeli mimaridir. Sunum kademesi, insan etkileşimiyle veya sistem tarafından işlem başlatılan ön uçtur. Mantık kademesi, işlemi doğrulayan ve işlemi tamamlamak için gereken tüm verilere erişilebildiğinden emin olunmasını sağlayan kurallardan oluşur. Veri depolama kademesi işlemi ve işlemle ilgili tüm verileri depolar.

Çevrimiçi işlem gerçekleştirme sisteminin ana özellikleri şöyledir:

• ACID uyumluluğu: OLTP sistemleri, tüm işlemin doğru kaydedildiğinden emin olmalıdır. Bir işlem genellikle birden çok adımın veya işlemin yürütülmesini gerektirebilen bir programın yürütülmesiyle gerçekleşir. Yer alan tüm tarafların işlemi onaylamasıyla, ürün/hizmetin sunulmasıyla veya veritabanındaki belirli tablolara belirli sayıda güncelleme yapılmasıyla tamamlanabilir. Bir işlem ancak tüm söz konusu adımlar yürütülüp kaydedilirse doğru kaydedilir. Adımlardan birinde bir hata varsa işlemin tamamı iptal edilmeli ve tüm adımlar sistemden silinmelidir. Dolayısıyla OLTP sistemleri sistemde veri doğruluğunu sağlamak için atomik, tutarlı, izole ve dayanıklı (ACID) vasıflarla uyumlu olmalıdır.
  • Atomisite: Atomisite kontrolleri, işlemdeki tüm adımların grup halinde başarıyla tamamlanmasını garanti altına alır. İşlemler arasındaki herhangi bir adım başarısız olursa, diğer tüm adımlar da başarısız olmalı veya geri alınmalıdır. Bir işlemin başarıyla tamamlanmasına kayıt denir. Bir işlemin başarısız olmasına durdurma denir.
  • Tutarlı: İşlem, veritabanının iç tutarlılığını korur. Bir işlemi başlangıçta tutarlı olan bir veritabanında tümüyle yürütürseniz, işlem tamamlandığında veritabanı tutarlı biçimde yürütülür.
  • İzole: İşlem, diğer işlemlerle hiç ilişkisi olmadan, tek başına çalışır gibi yürütülür. Yani bir dizi işlemi yürütmenin etkisi, her birini teker teker yürütmenin etkisiyle aynıdır. Bu davranışa seri hale getirebilme denir ve genellikle tablodaki belirli satırların kilitlenmesiyle uygulanır.
  • Dayanıklı: İşlemin sonuçları arızayla kaybolmaz.
• Eşzamanlılık: OLTP sistemleri, birçok kullanıcının aynı anda aynı verilere erişmeye çalıştığı, son derece büyük kullanıcı nüfuslarına sahip olabilir. Sistem, sistemde okuma veya yazma işlemleri gerçekleştirmeye çalışan tüm kullanıcıların bunu eşzamanlı olarak yapabilmesini sağlamalıdır. Eşzamanlılık kontrolleri, veritabanı sistemindeki aynı verilere aynı anda erişen iki kullanıcının bu verileri değiştirememesini veya bu veri parçasını değiştirmeden önce bir kullanıcının diğer kullanıcının işlemi tamamlanana kadar beklemesi gerekmesini garanti eder.
• Ölçek: OLTP sistemleri, sisteme kaç kullanıcı erişmeye çalışırsa çalışsın, işlem hacimlerini gerçek zamanlı yönetmek ve işlemleri eşzamanlı olarak gerçekleştirmek için yukarı ve aşağı ölçeklenebilmelidir.
• Erişilebilirlik: OLTP sistemi daima erişilebilir ve işlem kabul etmeye hazır olmalıdır. İşlem kaybı gelir kaybına veya yasal sorunlara yol açabilir. İşlemler dünyanın her yanından her an gerçekleştirilebileceği için sistem 7/24 erişilebilir olmalıdır.
• Yüksek verim ve kısa yanıt süresi: OLTP sistemleri, kurumsal kullanıcıların üretkenliğini sürdürebilmek ve müşterilerin büyüyen ihtiyaçlarını karşılayabilmek için nanosaniye, hatta daha kısa yanıt süreleri gerektirir.
• Güvenilirlik: OLTP sistemleri, genel olarak son derece ayrıntılı seçilmiş, küçük miktarda veriyi okur ve değiştirir. Veriye erişen kullanıcı ve uygulamalar için veritabanındaki verilerin her an güvenilir olmasını sağlamak hayati önemdedir.
• Güvenlik: Bu sistemler son derece hassas müşteri işlemi verilerini depoladığı için veri güvenliği kritik önem taşır. Her ihlal şirkete çok pahalıya patlayabilir.
• Kurtarılabilirlik: OLTP sistemlerinde donanım veya yazılım arızalarından sonra kurtarma özelliği bulunmalıdır.

OLTP iş yükleri için veritabanları

İlişkisel veritabanları işlem uygulamaları için özel olarak oluşturuldu. Büyük işlem hacimlerini depolamak ve gerçekleştirmek için gereken tüm temel unsurları bulundururken, bu zengin işlem verilerinden daha fazla değer elde etmek için yeni özellik ve işlevlerle sürekli güncellenirler. İlişkisel veritabanları mümkün olan en yüksek erişilebilirlik ve en hızlı performansı sağlamak için sıfırdan tasarlandı. Verilerin doğru, her zaman kullanılabilir ve kolayca erişilebilir olması için eşzamanlılık ve ACID uyumluluğu sağlarlar. Veriler arasındaki ilişkileri aldıktan sonra verileri tablolarda depolarlar. Bu sayede veri her uygulama tarafından kullanılabilir. Tek doğruluk kaynağı sağlanır.

OLTP iş yükünüz için doğru veritabanını seçme

BT ekibi işlerin hızına ayak uydurmakta zorlanırken, operasyon veritabanı seçiminde en yakın zamanlı veri ihtiyaçlarınız ile uzun vadeli veri gereksinimlerinizi göz önüne almak önemlidir. İşlemleri depolamak, kayıt sistemlerinin bakımını sağlamak veya içerik yönetimi için yüksek eş zamanlılığa, yüksek verime, düşük gecikmeye ve yüksek erişilebilirlik, veri koruma ve yıkım onarımı gibi yaşamsal özelliklere sahip bir veritabanına ihtiyacınız var. İş yükünüzün gün, hafta veya yıl boyunca dalgalanması son derece olasıdır. Bu nedenle veritabanının otomatik ölçeklenebilmesi sizi bir sürü harcamadan kurtarır. Amaca dönük veritabanı veya genel amaçlı veritabanı arasında tercih yapmanız da gerekebilir. Belirli bir veri türüne yönelik gereksinimleriniz varsa, amaca dönük veritabanı işinize yarayabilir ama ihtiyaç duyduğunuz diğer özelliklerden ödün vermediğinizden emin olun. Bu özellikleri daha sonra uygulama katmanında oluşturmak çok fazla maliyet ve kaynak gerektirebilir. Ayrıca, verinizin artması gerekirse ve uygulamanızın işlevlerini genişletmek isterseniz, daha fazla tek amaçlı veya amaca dönük veritabanı eklemek yalnızca veri siloları yaratır ve veri yönetim sorunlarını büyütür. Özel iş yükünüz için gerekli olabilecek diğer işlevleri de göz önünde bulundurmalısınız. Örneğin veri alım gereksinimleri, yığınsal bilişim gereksinimleri ve büyüklük sınırı.

Self servis olanaklarıyla tüm veri yönetimini otomatik hale getirecek, geleceğe hazır bir veritabanı hizmeti seçin. Böylece geliştiriciler, veri mühendisleri, veri bilimciler ve veritabanı yöneticileri gibi veri tüketicileriniz verilerle daha çok şey başarabilir ve uygulama geliştirme sürecini hızlandırabilir.

Bulut OLTP veritabanı hizmeti Oracle Autonomous Transaction Processing Database hakkında daha fazla bilgi edinin. Ücretsiz deneyin.