Enterprise Performance Management (EPM) yazılımı, işletmenizi analiz etmenize, anlamanıza ve buna yönelik raporlar oluşturmanıza yardımcı olur. EPM kuruluşların planlama, bütçeleme, tahmin ve iş performansı raporlama faaliyetlerinin yanı sıra finansal sonuçları konsolide etme ve sonlandırma (genellikle "defterleri kapatma" olarak nitelendirilir) faaliyetlerini gerçekleştirmesine yardımcı olmak üzere tasarlanan süreçler ile ilgilidir. EPM çözümleri, temel olarak CFO'lar ve finans birimi tarafından kullanılmakla birlikte İK, satış, pazarlama ve BT gibi diğer fonksiyonel birimler de operasyonel planlama, bütçe oluşturma ve raporlama faaliyetleri için EPM'den yararlanmaktadır.
EPM yazılımları, çoğu durumda kurumsal kaynak planlama (ERP) sistemleri ile bağlantı halinde olsa da operasyonel verilere ek olarak yönetim öngörüleri sağlamasıyla ERP'yi tamamlayıcı niteliktedir. Diğer bir ifadeyle ERP, işletmenin ve günlük işlem faaliyetlerinin yürütülmesiyle ilgilidir. İşletmeyi analiz edip anlamak ve buna yönelik raporlar oluşturmak için kullanılan EPM ise işletme yönetimine odaklanır.
Günümüzde EPM yazılımı, finansal ve operasyonel metriklerin öngörülerle bağlantısını oluşturarak ve nihayetinde stratejileri, planları ve yürütmeyi destekleyerek her türden kuruluşun yönetimi açısından kritik olarak değerlendirilmektedir. Yöneticiler EPM yazılımı sayesinde, tahminlerle ve hedeflerle karşılaştırmalı olarak finansal ve operasyonel sonuçları izleyerek ve hem temel eğilimleri tanımlamak hem sonuçları tahmin etmek için analitiklerden yararlanarak kuruluş genelinde performansın iyileştirilmesini sağlayabilir.
Sürekli değişimin, yeni rakiplerin ve ekonomik belirsizliğin kol gezdiği bir ortamda EPM, kuruluşlara atik işletmelerini yönetmeleri için bir araç sunar. Finansal kontrolle yürütülen EPM iş süreçleri (stratejik modelleme, planlama, konsolidasyon ve kapanış, raporlama ve performans analizi), kuruluşların verilerini anlamasına ve daha isabetli iş kararları almak için bu verilerden yararlanmasına yardımcı olabilir.
Dönüşümde ayakta kalmanın anahtarı esnekliktir. Dönüşüm ister dış güçlerden (ör. yeni düzenlemeler veya küresel olaylar) ister pazar gerçeklerinden (bir ürün hızla başarı basamaklarını tırmanırken diğerinin çakılması) gelsin, bir adım önde kalmayı hızla yanıt verebilen kuruluşlar başarabilir. Modern bir EPM çözümü, bu dönüşümlere nasıl, ne zaman ve hangi durumlarda ayak uydurmanız gerektiğini anlamanızı sağlar.
EPM kavramı onlarca yıldır bilinmektedir. Bilgisayarların kullanılmasından önce EPM süreçleri ve çözümleri toplantılar, telefon görüşmeleri ve tartışmalar ile manuel olarak yönetilmekteydi. 1970'li yıllarda ilk EPM yazılım uygulama yazılımları sunuldu ve muhasebe çözümleri, raporlama amaçlarıyla bütçeleme ve finans bilgilerini toplamaya başladı. Lotus1-2-3 ve VisiCalc gibi yazılımlar ile 1980'li yıllarda hesap tabloları kullanıma sunuldu. Hesap tabloları, finans ekiplerinin bütçe ve rapor oluşturma faaliyetlerini otomatikleştirmesine yardımcı oldu ve manuel çalışma sayfalarının yerini aldı. 1990'lı yıllarda e-posta kullanımıyla birlikte çalışanlar hesap tablolarını paylaşabilmeye başladı ve böylece daha iyi düzeyde iş birliği ve bütçeleme ve raporlama verilerinin daha iyi toplanabilmesi sağlandı. Aynı dönemlerde ilk EPM yazılım paketleri, finansal konsolidasyon ve raporlama sürecini otomatikleştirmeye başladı. Bu ürünler arasında şunlar bulunmaktadır: IMRS Micro Control (daha sonra Hyperion yazılımı oldu), finansal konsolidasyon ve raporlama için Hyperion Enterprise ve planlama süreçleri için Hyperion Pillar.
Geçtiğimiz onlarca yılın ardından EPM yazılım platformları Windows tabanlı istemci/sunucu sistemlerinden internet özellikli, web tarayıcısı tabanlı uygulama yazılımlarına dönüştü. Bugün, hizmet olarak yazılım (SaaS) olarak da bilinen bulut tabanlı EPM yazılımına yönelik artan bir talep vardır. ERP yazılımının "bulutta" olması, uygulama yazılımının bir şirket yerine uzak sunucu ağında tutulduğu anlamına gelir.
Bulut, şirketlerin yazılım ve donanım satın alma ya da ek olarak BT çalışanlarını işe alma ihtiyacını ortadan kaldırdığı için hem işletim masraflarını (OpEx) hem de yatırım giderlerini (CapEx) azaltan daha makul bir ERP alternatifi sunmaktadır. Yüksek maliyetli altyapı desteği olmadığından, kaynaklar büyüme fırsatlarına yatırılabilir ve çalışanlar BT yönetimi yerine daha fazla katma değerli görevlere odaklanabilir.
Bütçelemeyi otomatikleştiren Lotus 1-2-3 ve VisiCalc.
En başarılı EPM yazılım şirketlerinden birisi olan Hyperion.
EPM yazılımı, Windows tabanlı yazılımdan web tarayıcı tabanlı yazılıma geçer.
Bulut tabanlı EPM yeni standart haline gelir.
Tarihsel açıdan EPM sistemleri; finansın hesap tablolarından, veri manipülasyonu ve mutabakat gibi düşük değerli görevlere daha az zaman ayırarak analiz gibi yüksek değerli görevlere daha fazla zaman ayırmasına olanak tanıyan daha sağlam çözümlere geçişine odaklanmıştır. Ancak hesap tablolarından bu geçiş yapıldıktan sonra bile analiz ve eylem arasında yine de çok fazla zaman kaybı yaşanmaktadır.
Yapay zeka ve makine öğrenimi gibi gelişmekte olan teknolojileri içeren yeni özelliklere sahip yeni nesil EPM'ye geçin. Bu teknolojiler, analiz ve eylem arasındaki zaman kaybını kapattıklarından güçlü karar alma araçlarıdır. Geçmiş verilerdeki öngörüleri ve gizli düzenleri tespit ederek finans müdürlerinin ve yöneticilerin daha kaliteli kararlar almalarını sağlarlar. Taktiksel (hangi satıcıya daha önce ödeme yapılacağı) hususlardan operasyonel (bütçe dağıtımları) ve stratejik (birleşmeler ve satın alımlar) alanlara dek karar alma süreci üzerinde kapsamlı bir etki söz konusudur.
Bu teknolojiler, karar almanın da ötesinde manuel iş gücünü ortadan kaldırmak ve hata olasılığını azaltmak üzere rutin görevleri otomatikleştirme olanağı da sunmaktadır. Finansal kapanış ve mutabakat sürecinde bu kategoride değerlendirilebilecek pek çok görev bulunmaktadır. Bu tür bir otomasyon, finans uzmanlarının değerli zamanını boşaltarak operasyonlarla ilgilenmelerine ve yönetimin sonraki fırsatları gelire dönüştürmek üzere ihtiyaç duyduğu ileriye dönük kılavuzluk sağlamaya daha fazla zaman ayırabilmelerine olanak tanıyacaktır.