Finans Alanında Yapay Zeka Nedir?

  • Yapay zeka nedir (AI)?

    Yapay zeka, görevleri gerçekleştirmek için insan zekasını taklit eden sistemleri veya makineleri ifade eder. Yapay zeka, insan becerilerini ve katkılarını önemli ölçüde artırmayı amaçlayan, çok değerli bir iş varlığıdır.

  • Makine öğrenimi (ML) nedir?

    Makine öğrenimi, programlama ve kodlama gibi çeşitli insan müdahalelerine ihtiyaç duymadan, tükettiği verilere dayalı olarak öğrenen ya da performansı artıran sistemler oluşturmaya odaklanan bir yapay zeka alt kümesidir.

ERP finansı nedir?

Finans, yatırım ve paranın yönetimi ve incelenmesiyle ilgili faaliyetler olarak tanımlanabilir. Finans alanında para yönetimi kavramına göre, ilgili faaliyetler borç verme, borç alma, tasarruf, bütçeleme, tahmin, yatırım, varlık ve borçları içerir. İşletmeler için finans, kuruluşun omurgasıdır. Varlıkları ve ham maddeleri satın almak, çalışanlara ve tedarikçilere ödeme yapmak ve gelecekteki iş yatırımlarını planlamak dahil olmak üzere, işletmelerin çalışmayı sürdürmesini sağlayan, gerekli tüm ekonomik faaliyetleri yürütür.

Kurumsal kaynak planlama (ERP) gibi belirli yazılımlar, kurumların muhasebelerini, tedarik süreçlerini, projelerini ve daha fazlasını şirket genelinde yönetmelerine yardımcı olmak için kullanılır. ERP tarafından yönetilen arka ofis operasyonları ve işlevlerine örnek olarak finansal yönetim, tedarik, muhasebe, tedarik zinciri yönetimi, risk yönetimi, analitik ve kurumsal performans yönetimi (EPM) verilebilir.

Birçok BT departmanı için, ERP sistemleri genellikle önemli donanım veya altyapı yatırımları gerektirebilecek büyük, maliyetli ve zaman alıcı devreye alma işlemleri anlamına geliyordu. Bulut bilişim ve yazılım hizmeti (SaaS) devreye alımlarının ortaya çıkması, işletmelerin ERP hakkındaki düşüncelerinin değişmesine neden olan etmenler arasında ön sırada yer almaktadır. ERP'yi buluta taşımak, işletmelerin teknoloji gereksinimlerini basitleştirmelerine, sürekli inovasyona erişmelerine ve yatırımlarından daha hızlı sonuç almalarına olanak sağlar.

Safra Catz küçük resmi

"Yapay zeka ve makine öğrenimi, finans başta olmak üzere işletmelerin çalışma biçimini radikal biçimde dönüştürüyor. Finans uzmanlarının sıradaki büyüyecek pazarları belirlemek gibi önemli şeylere odaklanabilmeleri için rutin görevler otomatik hale getiriliyor."

Safra Catz Yönetim Kurulu Başkanı, Oracle

Yapay zeka finans alanında sürekli inovasyonu nasıl destekliyor?

Veri girişi, veri toplama, veri doğrulama, konsolidasyon ve raporlama gibi finansal süreçler, bugüne kadar geleneksel olarak büyük ölçüde elle yürütülüyordu. Elle yürütülen tüm bu faaliyetler, finans departmanının maliyetli, zaman alan ve yavaş uyum sağlayan bir yapı haline gelmesine neden olur. Aynı zamanda birçok finansal süreç tutarlı ve iyi tanımlanmış olduğu için, yapay zeka ile otomasyona yönelik ideal hedefler haline geldi.

ERP sistemlerinin ortaya çıkması, şirketlerin finans işlevlerini merkezi ve standart hale getirmelerine olanak sağladı. Erken dönem otomasyon kural temelliydi. Yani bir işlem gerçekleştiğinde veya girdi yapıldığında, işlenmek üzere bir dizi kurala tabi olabiliyordu. Bu sistemler finansal süreçleri otomatik hale getirse de önemli ölçüde manuel bakıma ihtiyaç duyuyor, yavaş güncelleniyor ve günümüzün yapay zeka tabanlı otomasyonunun çevikliğine sahip değil. Kural tabanlı otomasyonun aksine yapay zeka, sıradan ve elle yürütülen süreçlerin tam otomasyonu dahil olmak üzere daha karmaşık senaryoların üstesinden gelebilir.

Ayrıca artan otomasyon, finansal süreçlerinizde doğruluğu artırır. Fatura girişi gibi yüksek hacimli ve sıradan süreçler, insanlarda yorgunluk, tükenmişlik ve hatalara yol açabilir. Ancak bilgisayarlar bu sınırlamalardan etkilenmez. Ayrıca belirli bir zaman diliminde çok daha yüksek hacimde işlem gerçekleştirebilirler. Sonuçta, finans ekibi üzerinde çalışabileceği daha iyi verilere ve bu verileri kullanmaya odaklanmak için daha fazla zamana sahip olur.

Finans alanında yapay zeka örnekleri

Günümüzde şirketler, sürekli değişime ayak uydurmalarına yardımcı olması için yapay zekaya dayalı inovasyonları devreye alıyor. Savanta ve Oracle tarafından hazırlanan "Para ve Makineler" 2021 araştırma raporuna göre işletme liderlerinin %85'i yapay zekadan yardım istiyor.

Şirketlerin, yapay zekanın gücünden yararlanmasının üç yaygın yolu şunlardır. Öncelikle şirketler, akıllı sınıflandırma ve akıllı tanıma sağlamak için yapay zekanın gücünden yararlanarak borçlar muhasebesi süreçleri gibi elle yürütülen süreçleri otomatik hale getiriyor. Yerleşik yapay zeka teknolojisine sahip ERP sistemleri artık fiziksel faturaları tarayabilir, tedarikçi adı, satın alınan malzemeler ve ilişkili maliyet gibi temel bilgileri belirleyebilir ve dolandırıcılığı saptamak, hesapları uzlaştırmak ve onayları hızlandırmak için bu bilgileri ERP sistemlerine otomatik olarak girebilir.

İkinci olarak, otomatik finansal kapanış süreçleri şirketlerin çalışanlarını elle yürütülen tahsilat, konsolidasyon ve veri raporlama yerine analize, stratejiye ve eyleme yönlendirmesine olanak sağlar. Akıllı tahmin senaryo modellemeye ve tarafsız tahmine dayanır. Kendi çözümlerimizi kullanarak Oracle'da, defterlerimizi S&P 500'deki herkesten daha hızlı kapatıyoruz. İşlemler yalnızca 10 günde, yani rakiplerimizin harcadığı sürenin neredeyse yarısında tamamlanıyor. Bu, finansal ekibimizin yalnızca geçmişi rapor etmek yerine geleceğe odaklanmaya daha fazla zaman ayırabilmesini sağlıyor.

Son olarak şirketler, nerede olursanız olun bilgilerin bulunmasını ve işin yapılmasını kolaylaştıran yapay zeka destekli dijital asistanları devreye alıyor. Örneğin, finans departmanları giderler uyumsuz olduğunda ekipleri bilgilendirmek veya gider raporlarını daha hızlı geri ödeme için otomatik olarak göndermek amacıyla dijital asistanlardan yararlanabilir. Günümüzün dijital asistanları bağlama duyarlı, sohbete dayalı ve neredeyse her cihazdan erişilebilen yazılımlar. Çalışanların karmaşık sorgu dili veya işlem kodları hatırlamaları gerekmez. Bunun yerine, sade ve doğal bir dil kullanarak ERP sistemiyle etkileşime geçebilirler.

Finans departmanınızda yapay zeka kullanmanın avantajları

Oracle ile yürütülen bir ESG araştırma raporunda (PDF) ERP, EPM ve/veya SCM uygulamalarını düzenli olarak kullanan 700 finans ve operasyon müdürü ve yöneticisi tarafından bildirilen yapay zeka avantajları derlendi:

Üretkenlik
  • Daha hızlı analiz/içgörüler
  • Anlatıma dayalı/durum raporları daha kısa sürede oluşturulur
  • Çalışan üretkenliğinde artış
  • Finansal tablo oluşturma ve denetleme işlemleri daha kısa sürer
  • Aylık finansal kapanışı tamamlama süresi daha kısadır
Doğruluk
  • Otomatik görevlerde daha az hata görülür
  • Tahmin, planlama ve modelleme doğruluğu (örneğin, satış tahmini) artar
  • Daha az risk/güvenlik olayı
İş değeri
  • İşletmenin neden mevcut performans düzeyini gösterdiğini daha iyi anlayın
  • Kuruluşun daha çok/daha az kâr eden alanlarını belirleyerek kârlılığı artırın
  • Geliştirilmiş iş gücü planlaması (örneğin, yetenek açıklarını değerlendirme, maaş maliyetlerini tahmin etme vb.)
  • Rakiplerinize karşı avantaj/fark oluşturma

Finans alanında yapay zeka kullanmamanın getirdiği riskler nelerdir?

Daha önce sözünü ettiğimiz "Para ve Makineler" raporuna göre, işletme liderlerinin %87'si finans süreçlerini yeniden tasarlamayan kurumların aşağıdakiler dahil olmak üzere risklerle karşı karşıya kalacağına inanıyor:

  • Rakiplerin gerisine düşmek %44
  • Daha fazla stresli çalışan %36
  • Yanlış raporlama %36
  • Çalışan üretkenliğinde %35 azalma

Yapay zekadan yararlanmakta geç kalan şirketler, yeni nesil finans profesyonelleri için daha az çekici olma riskini taşıyor. Y kuşağının %83'ü ve Z kuşağı katılımcılarının %79'u, kuruluşlarının finans ekibinden çok bir robota güveneceklerini söyledi. Milenyum neslindeki çalışanlarda yapay zekayı kullanan bir şirket için çalışma beklentisi, Baby Boomer'lara kıyasla yaklaşık dört kat daha fazladır.


Finans ve yapay zekayı bir araya getirmeye başlama

Finans süreçleri için yapay zekaya yatırım yapmak, kuruluşunuzun veri merkezli kararlar alma becerisi üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir ve böylece sektörünüzdeki ve pazarınızdaki sürekli değişime ayak uydurabilirsiniz. Başlamadan önce dikkate almanız gereken birkaç şey:

Özel olarak oluşturulmuş yapay zeka uygulaması ile yerleşik yapay zekaya sahip bulut ERP sistemi karşılaştırması

ERP sisteminizi yapay zeka ile bir araya getirmeye yönelik iki temel yaklaşım vardır: Sıfırdan özel yapay zeka uygulamaları oluşturmak veya yerleşik yapay zekaya sahip modern bir bulut ERP sistemi kullanmak. Yapay zekayı tanıyan bir veri bilimcisi ve geliştirici ekibiniz varsa özel uygulamalar oluşturmak, bu teknolojiyi test etmenin kolay bir yolu olabilir. Diğer yandan, modern bir bulut tabanlı ERP sistemi, ayak izinizi genişletmeyi ve yapay zekayı finansın farklı yönlerine entegre etmeyi kolaylaştırır. Ayrıca, geliştirme riskini ERP bulut sağlayıcısına aktarır.

En önemli makine öğrenimi görevleri

Her durumda, yapay zeka için iyi tanımlanmış bir kullanım senaryosuyla yola çıkmalı ve oradan genişlemelisiniz. Daha önce sözünü ettiğimiz "Para ve Makineler" raporuna göre, iş liderlerinin makine öğreniminden destek istediği ilk dört görev şunlardır:

  • %43 onaylar
  • %39 bütçeleme ve tahmin
  • %38 raporlama
  • %38 yasalarla uyum ve risk yönetimi

Yapay zeka için hangi becerilere ihtiyacımız var?

Yapay zeka, elle yürütülen çoğu muhasebe görevini yerine getirmeye hazırlanırken, üst düzey beceriler ve yetkinlik geliştirmek yeni nesil finans liderlerinin başarısı için zorunlu olacak. Algoritmaları denetlemek ve anormallikleri tespit edebilmek için finans profesyonellerinin finans ve muhasebe ile ilgili temel bilgilerde hâlâ yeterli düzeye sahip olmaları gerekecektir. Ancak, günlük çalışmalarında hesaplamalara giderek daha az; veri yorumlama, iş analizi ve önemli paydaşlarla iletişime daha fazla odaklanacaklar. İş stratejisi, liderlik, risk yönetimi, pazarlık, veri tabanlı iletişim ve hikaye anlatımı gibi beceriler, yapay zekanın finans alanında sunduğu olanakları tamamlamaya yardımcı olacak.


Yeni yapay zeka inovasyonlarına nasıl erişim sağlanır?

Yazılım hizmeti (SaaS) modelinde sunulan modern bulut ERP, yapay zekayı kullanıma almayı kolaylaştırır. Geleneksel ERP yükseltme projelerinde genellikle görülen zorlukları yaşamadan, inovasyonlara düzenli erişim elde edersiniz. Oracle Cloud Enterprise Resource Planning (ERP) ile yapay zeka gibi yeni inovasyonlara her 90 günde bir erişim sağlayacaksınız. Yani her zaman en son sürümde olacaksınız ve eski teknolojinin işletmenizin ilerlemesine engel olmasından endişe etmenize hiç gerek kalmayacak.

ERP satıcısı seçerken yapay zeka ile ilgili sorulacak sorular

Finans alanında yapay zeka kullanmanın avantajları açıktır. Ancak yatırım yapmadan önce, satıcınızın sunduğu yapay zeka olanaklarının vaatlerini karşılayabileceğinden emin olmak önemlidir. ERP çözümünüzü seçerken ERP çözüm sağlayıcınıza yapay zeka hakkında sormanız gereken birkaç önemli soruyu burada bulabilirsiniz:

1. ERP uygulamaları bulut özellikli mi?

Bir veri akışında yapay zekayı uygun ölçekte çalıştırmak için sağlıklı bilişim kaynakları gereklidir. Bulut ortamı gerekli esnekliği sağlar.

2. Yapay zeka ERP özelliklerine dahil edilmiş durumda mı?

Önceden oluşturulmuş yapay zeka çözümleri, daha yaygın iş sorunları için kullanıma hazır bir çözümle uygulamanızı modernize etmenize olanak sağlar. Oracle'ın yapay zeka çözümü Oracle Cloud ERP'ye gömülüdür ve başka entegrasyon veya araç seti gerektirmez. Oracle, değişen ihtiyaçlarınızı desteklemek için uygulama grubunu üç ayda bir günceller.

3. ERP satıcısının çözümü insanların geliştirilmesine de odaklanıyor mu? Yoksa sadece süreçleri daha iyi hale getirmeye mi odaklanıyor?

Yapay zekanın değeri, insanların olanaklarını artırmasında ve çalışanlarınızı daha stratejik görevler için müsait olmasını sağlamakta yatar. Oracle'ın yapay zekası, örneğin son kullanıcının seçeceği en olası değerlerin listesini göstermek gibi, kullanıcı davranışıyla doğrudan etkileşim halindedir.

4. Yapay Zeka Etiği - Çözüm, yapay zekanın sorumlu kullanımını destekliyor mu?

Yapay zeka, şirketlerin sorumluluk şeffaflığını artırmalarına, yönetişim ve mevzuat yükümlülüklerini yerine getirmelerine yardımcı olabilir. Örneğin finans kurumları, kara para aklama ve diğer mali suçlarla mücadele etme alanlarında yapay zekanın gücünü uygularken örtülü önyargı ve belirsizliği ortadan kaldırabilmek istiyor. Oracle'ın yapay zekanın sorumlu kullanımını nasıl teşvik ettiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Finans departmanınız, yapay zeka dönüşümünün merkezinde yer alıyor

Finans departmanı gerçek zamanlı içgörüler sunmak, karar alma süreçlerini bilgilendirmek ve işletme genelinde verimliliği artırmak için makine öğrenimi ve yapay zekadan yararlanmada öncülük ediyor. Bu nedenle finans, süreçleri otomatik olarak denetleyen ve ekipleri istisnalar konusunda uyaran ayrıntılı analitiklerle ödemeleri otomatik hale getirmekten risk hesaplamaya kadar her alanda bu teknolojilerin günlük faaliyetlerdeki etkisini ilk gören departmanlardan biri olacak.