Megan O’Brien | Content Strategist | 31 mei 2024
De afgelopen jaren hebben ons geleerd dat we nooit weten wat ons te wachten staat. Of het nu gaat om nieuwe technologieën, een pandemie of veranderende economische omstandigheden, bedrijven zijn vandaag de dag voortdurend op hun hoede voor gebeurtenissen die de manier waarop ze werken kunnen veranderen.
Door deze aanhoudende onzekerheid is de rol van finance, en dus ook de rol van de CFO, nog belangrijker geworden. Bedrijven kijken naar de organisatie van de CFO om zich voor te bereiden op onvoorziene gebeurtenissen, de efficiëntie te verbeteren, de kosten te verlagen en de juiste investeringen voor groei te bepalen. De evolutie van de CFO wordt bepaald door de rol die het financiële team speelt bij het genereren van omzet, het stimuleren initiatieven op het gebied van technologie en data en het verbeteren van het bedrijf. Als bedrijven willen profiteren van AI, zal de CFO een integrale rol spelen bij het bepalen van de kansen en risico's die deze opkomende technologie biedt. De CFO moet ook aangeven wat de beste toepassing van AI is binnen de financiële afdeling en de organisatie in het algemeen.
De vraag waaraan CFO's hun tijd moeten besteden, roept vandaag een heel andere reactie op dan enkele jaren geleden. In plaats van het grootste deel van hun tijd te besteden aan het leiden van teams bij hun dagelijkse financiële werkzaamheden, zoals rapportage en naleving, wordt nu verwacht dat CFO's een zeer strategische rol gaan spelen binnen de organisatie.
Uiteraard blijft een nauwkeurige en tijdige uitvoering van de kerntaken van het financiële team essentieel. De geloofwaardigheid van een CFO hangt nog steeds af van betrouwbare financiële rapportage en een soepel budgetteringsproces. Maar dat is niet voldoende. Effectieve CFO's moeten hun teams ontwikkelen en automatisering omarmen voor een efficiënter beheer van de traditionele verantwoordelijkheden van de financiële afdeling zodat deze vereisten minder tijd en personeel in beslag nemen. Door te kiezen voor automatisering, inclusief het gebruik van AI, hebben CFO's meer tijd om zich te richten op activiteiten met een hogere waarde en meer betekenis. Dit zijn bijvoorbeeld het beoordelen van groeikansen, het beheren van cashflows en investeringen, het aanpakken van het veranderende risicolandschap, het identificeren van kostenbesparende kansen en het verkrijgen van waardevolle inzichten uit data ter ondersteuning van bedrijfsbrede beslissingen.
Voornaamste conclusies
Nu de CFO steeds meer verantwoordelijkheden en uitdagingen krijgt, hebben we 10 trends geïdentificeerd die tot de topprioriteiten op de agenda van elke CFO behoren.
Kostenoptimalisatie en een efficiënt werkkapitaal zijn topprioriteiten voor CFO's omdat ze inflatiegestuurde kosten in evenwicht moeten brengen met doelen voor organisatorische groei. In het verleden hadden CFO's beperkte mogelijkheden voor het stimuleren van initiatieven voor kostenverlaging en efficiëntie. Informatie over onkosten en activiteiten was veelal alleen beschikbaar per bedrijfsonderdeel. CFO's moesten naderhand periodiek rapporteren over de gevolgen van zakelijke beslissingen. Het bestrijden van stijgende kosten leidde vaak tot algemene bezuinigingen in plaats van doelgerichte besparingen. Door nieuwe ontwikkelingen in financiële software en data-analyse is de financiële afdeling echter een sterkere strategische speler geworden en worden tijdige en zelfs realtime data uit de hele organisatie gebruikt om besluitvormers te ondersteunen. Ook AI kan de manier veranderen waarop het financiële team samenwerkt met de rest van het bedrijf. AI kan namelijk leiden tot een betere en meer frequente samenwerking met andere zakelijk leiders zodat er snel verschillende scenario's kunnen worden gemodelleerd en voorspellende inzichten worden gegenereerd.
Door bijvoorbeeld voorspellende analyses en machine learning te gebruiken, kunnen financiële leiders automatisch data uit historische en huidige bronnen verzamelen om continu toekomstige cashflows te voorspellen. Dankzij snellere en meer nauwkeurige cashflowprognoses kunnen CFO's proactieve stappen ondernemen die helpen een gezond liquiditeitsniveau te behouden. Ze kunnen bijvoorbeeld profiteren van kortingen voor vroege betaling als het bedrijf te veel contant geld heeft of kredietposities opnieuw beoordelen als de kas bijna leeg is. CFO's kunnen ook context- en datagestuurde inzichten bieden om een weloverwogen besluitvorming te ondersteunen en bedrijfsonderdelen te helpen bij het effectief toewijzen van resources aan gebieden waarvan wordt verwacht dat ze de meeste waarde genereren.
Nu CFO's onder druk staan om meer te doen met minder, versnellen veel CFO's de digitale transformatie van hun bedrijf. Uit het onderzoek CFO Signals van Deloitte over het vierde kwartaal van 2023 kwam naar voren dat 80% van de CFO's verwacht dat hun bedrijf in 2024 aanvullende automatiserings- en digitale technologieën zal gebruiken. Ook verwacht 76% van de CFO's dat digitale transformatie en technologieën in 2024 een grotere rol zullen spelen bij het realiseren van de strategie van hun bedrijf. Als in het hele bedrijf een geïntegreerd ERP-platform wordt gebruikt, kunnen teams handmatige processen automatiseren en GenAI gebruiken om inzichten te verbeteren en betrouwbare informatie te verzamelen en te delen om in te spelen op verschuivingen in de markt. Zo kan het bedrijf een concurrentievoordeel behalen en tegelijkertijd de kosten verlagen. Een bedrijf kan bijvoorbeeld aangepaste dashboards maken waarmee automatisch wordt gerapporteerd over kritieke KPI's zonder dat handmatige datacompilatie is vereist. Met een dergelijk dashboard kan een bedrijf veranderingen in de verkoop per product of dienst volgen. Als de verkoop achterblijft, kan het bedrijf snel reageren door de verkooptraining te verbeteren, nieuwe marketing- of productconfiguraties te testen of productieprognoses aan te passen.
Uit een enquête van Grant Thornton blijkt dat 61% van de financiële leiders verwacht dat hun organisatie in 2024 zal investeren in AI. Dit is de belangrijkste investeringsprioriteit voor bedrijven. De tweede plaats is voor investeringen in cyberbeveiliging. Data-analyse en business intelligence staan met 39% op de derde plaats. Tot nu toe heeft het verzamelen van nauwkeurige, actuele data de prioriteit gehad. Uit dit alles blijkt dat CFO's op zoek zijn naar meer bruikbare inzichten uit hun data en dat ze vooruitgang willen boeken op het gebied van data-analyse en AI om dit mogelijk te maken.
Recente ontwikkelingen op het gebied van AI veranderen de manier waarop bedrijven zakendoen. De financiële afdeling vormt hierop geen uitzondering. Een groot gedeelte van het financiële afsluitingsproces, inclusief het handmatig verzamelen, consolideren en rapporteren van data, kan bijvoorbeeld worden geautomatiseerd met AI. Dit levert niet alleen een tijdsbesparing op. Door AI te gebruiken in het financiële afsluitingsproces, kunnen CFO's en hun teams hun aandacht besteden aan zinvoller werk, zoals data-analyse, strategie en actie. Daarnaast kan AI aanbevelingen doen voor complexe activiteiten, zoals het optimaliseren van kapitaaltoewijzing en omzetgroei, het verbeteren van onderhandelingsposities en het faciliteren van geautomatiseerde business-to-business-transacties. AI-modellen kunnen datagestuurde voorspellingen bieden zodat er betere realtime beslissingen kunnen worden genomen. In een scenario voor financiële rapportage kan GenAI helpen bij het voorbereiden van de eerste ontwerpen van 10Q's en 10K's, inclusief voetnoten en managementdiscussie en -analyse (MD&A).
Met het huidige groeitempo zal de schade door cyberaanvallen jaarlijks ongeveer $ 10,5 biljoen bedragen in 2025. Dit is volgens Cybersecurity Ventures een stijging van 300% ten opzichte van het niveau van 2015. Wanneer het aantal cyberdreigingen stijgt en deze aanvallen steeds geavanceerder worden, neemt ook de regelgeving toe. In 2023 heeft de Amerikaanse Securities and Exchange Commission (SEC) bepaald dat overheidsbedrijven verplicht zijn om materiële cyberbeveiligingsincidenten openbaar te maken. Deze stap geeft aan dat cyberbeveiligingsincidenten nu belangrijke informatie zijn voor investeerders en dat het niet bekendmaken ervan kan leiden tot aanzienlijke gevolgen voor CFO's.
Gezien de groeiende impact van cybercriminaliteit op het gebied van financiën, regelgeving en risico's spelen CFO's een steeds actievere rol op het gebied van cyberbeveiliging. Samen met de CISO kan de CFO bestuursleden en leidinggevenden helpen de cyberrisico's voor het bedrijf te begrijpen, in gekwantificeerde, financiële termen. Zo kan het bedrijf passende investeringen doen in cyberbeveiligingstechnologie en -verzekeringen om die risico's te beperken.
Het komende jaar belooft een uitdagend jaar te worden voor CFO's wat betreft financiële risico's met betrekking tot de markt, de krediet- en liquiditeitspositie en operationele activiteiten. Als reactie hierop implementeren CFO's proactieve, datagestuurde strategieën voor Enterprise Risk Management op basis van technologie. Financiële leiders kiezen voor data-analyse en AI om grote hoeveelheden financiële data snel te analyseren. Zo kunnen ze trends, patronen en afwijkingen identificeren die op mogelijke risico's kunnen wijzen. Met behulp van technologie kunnen CFO's ook stresstests en scenarioanalyses uitvoeren om de impact van geïdentificeerde risico's te meten en passende noodplannen te ontwikkelen. Met een wereldwijd platform voor financieel beheer kunnen CFO's en hun teams de financiële gezondheid van het bedrijf continu bewaken, inclusief belangrijke risico-indicatoren, financiële markten, kredietrisico's en liquiditeitsposities.
Toen Environmental, Social and Governance (ESG) onderdeel werd van wettelijke vereisten, investeringsstrategieën en het bedrijfsbeleid, is ESG-rapportage steeds verder uitgebreid. Met deze uitbreiding zijn de doelstellingen voor sociale verantwoordelijkheid en duurzaamheid getransformeerd van optionele extra's naar integrale elementen van het bedrijf. Voor CFO's betekent dit dat ze manieren moeten vinden om deze doelstellingen te integreren in de bedrijfsstrategie voor de lange termijn. Ook moeten ze gestandaardiseerde statistieken en metingen instellen en betrouwbare ESG-rapporten leveren.
Door een voortdurend tekort aan arbeidskrachten, stijgende salariskosten en abnormaal hoge ontslagpercentages in bepaalde rollen en bedrijfstakken staan talentkwesties hoog op de prioriteitenlijst van de CFO. Als gevolg hiervan spelen financiële leiders een steeds grotere rol bij talentmanagement en -behoud. Op de financiële afdeling is bijvoorbeeld sprake van een personeelstekort omdat mensen het beroep verlaten vanwege lange uren en stressvol werk, en steeds minder mensen direct na het afstuderen gaan werken. Het werven, trainen en onboarden van nieuwe werknemers is over het algemeen erg duur en kan de productiviteit en prestaties verstoren. Human capital speelt ook een cruciale rol in de algemene strategie en het succes van het bedrijf. Voor het creëren van een meer verbonden benadering van personeelsplanning moeten effectieve CFO's dus nauwer samenwerken met human resources en de personeelsstrategie van het bedrijf koppelen aan de bedrijfsstrategie. Samen kunnen ze beter onderbouwde beslissingen nemen over salarisverhogingen, vergoedingen, ontwikkeling van vaardigheden, financiële technologie en toekomstige behoeften aan personeelsbezetting. Al deze zaken helpen het personeelsbehoud en de ontwikkeling van werknemers te verbeteren.
Vanwege de complexiteit van wereldwijde belastingheffing moeten CFO's van multinationale bedrijven, of bedrijven die van plan zijn uit te breiden, een zeer actieve rol spelen bij wereldwijde belastingplanning en -naleving. Wereldwijde fiscale planning heeft een grote invloed op de bedrijfsresultaten en beïnvloedt beslissingen zoals uitbreiding naar nieuwe markten, fusies en overnames en herstructureringsactiviteiten. CFO's moeten de naleving verbeteren en tegelijkertijd belastingverplichtingen beperken door belastingregels te analyseren, efficiënte entiteitsstructuren te creëren en strategische overdrachtsprijzen te bepalen.
Bij zero-based budgetteringstechnieken (ZBB) wordt elke budgetteringsperiode een geheel nieuw budget gecreëerd in plaats van te beginnen met het budget van de vorige periode en dit naar behoefte aan te passen. CFO's willen kosten beheersen en uitgaven toewijzen aan gebieden die de meeste waarde opleveren. ZBB is dan een goede techniek om begrotingsinertie te bestrijden. Bij deze techniek moet het management van bedrijfsonderdelen elke cyclus uitgaven-, inkomsten- en investeringsplannen verantwoorden. Zo kan hopelijk optimaal worden geprofiteerd van het geld dat wordt uitgegeven. Het nadeel van deze aanpak is dat er zeer waarschijnlijk meer tijd en personeel nodig is om budgetten te maken. Het kan ook leiden tot kortetermijndenken, omdat budgetten doorgaans gericht zijn op de volgende cyclus.
Sinds het hoogtepunt in 2021 is het aantal fusies en overnames de afgelopen jaren afgenomen. De markt vertoont echter tekenen van een nieuwe opleving. Door de toenemende vraag naar en het aanbod van deals en de dringende noodzaak voor bedrijven om hun bedrijfsmodellen aan te passen en te transformeren, worden fusies en overnames steeds aantrekkelijker, ook nu het klimaat voor financiële deals verre van ideaal is. Onder deze omstandigheden zijn bedrijven die het best presteren, de bedrijven met de hoogste strategische waarde. Deze bedrijven zijn goed voorbereid en kunnen snel handelen zodra de juiste gelegenheid zich voordoet. Zelfs CFO's die niet actief op zoek zijn naar fusies of overnames, maken het een prioriteit om potentiële acquisitiedoelen en/of kopers te beoordelen. Vooral nu bedrijven zichzelf opnieuw willen uitvinden om hun concurrentiepositie te behouden, zijn effectieve CFO's bezig met het evalueren van overnames waarmee ze kunnen opschalen, toegang krijgen tot technologie en talent en de groei van hun bedrijf kunnen versnellen. Ze overwegen ook slecht presterende activa af te stoten zodat middelen kunnen worden omgeleid naar meer strategische groeigebieden.
Technologie is een zeer krachtige methode voor CFO's om hun talloze verantwoordelijkheden effectief te beheren. Met een allesomvattend ERP-systeem in de cloud beschikken CFO's over een uniform overzicht en krijgen ze snel inzicht in alle onderdelen van het bedrijf. Zo kunnen ze voorkomen dat er problemen en budgetverschillen optreden die gevolgen hebben voor de financiële positie van het bedrijf.
Deze holistische weergave omvat accounting, financiële en operationele planning, supply chain en inkoop. CFO's hebben inzicht in alle trends en kunnen eenvoudig best practices implementeren om hun organisatie naar winstgevende groei te leiden. Met Oracle Fusion Cloud ERP profiteren CFO's ook van geavanceerde functies zoals AI-gestuurde automatisering van handmatige processen, realtime bedrijfsanalyses en automatische updates zodat ze de concurrentie voor kunnen blijven.
Waarop moeten CFO's hun inspanningen richten?
Effectieve CFO's moeten hun teams ontwikkelen en automatisering omarmen voor een efficiënter beheer van de traditionele verantwoordelijkheden van de financiële afdeling zodat deze vereisten minder tijd en personeel in beslag nemen. Door te kiezen voor automatisering, inclusief het gebruik van AI, hebben CFO's meer tijd om zich te richten op activiteiten met een hogere waarde en meer betekenis. Dit zijn bijvoorbeeld het beoordelen van groeikansen, het beheren van cashflows en investeringen, het aanpakken van het veranderende risicolandschap, het identificeren van kostenbesparende kansen en het verkrijgen van waardevolle inzichten uit data ter ondersteuning van bedrijfsbrede beslissingen.
Wat is digitalisering van finance en accounting?
De digitalisering van finance en accounting verwijst naar het gebruik van computers en software voor het uitvoeren van de verschillende bedrijfsprocessen die nodig zijn om de transacties, investeringen, cashflow en vergelijkbare financiële activiteiten van een bedrijf te volgen. Door middel van digitalisering kunnen finance en accounting deze technologieën gebruiken om het aantal handmatige taken te verminderen, grote hoeveelheden data te analyseren, de efficiëntie te verhogen en fouten te voorkomen.
Wat is de rol van een CFO in 2024?
De rol van de CFO bestaat uit brede wettelijke, tactische en strategische verantwoordelijkheden op het gebied van kwaliteitsbeheer, activiteiten, budgettering, strategie en prognose. Ze spelen ook een belangrijke rol bij de transformatie van bedrijfsmodellen en helpen bedrijven functies te automatiseren, data te verzamelen en te interpreteren en weloverwogen beslissingen te nemen om de positie van het bedrijf te verbeteren.
Met welke uitdagingen hadden CFO's te maken in 2024?
Een van de grootste uitdagingen waarmee CFO's in 2024 werden geconfronteerd, was het vinden van een evenwicht tussen winst en groei. Bedrijven zijn steeds meer op zoek naar slimme en duurzame groeimogelijkheden en willen niet langer koste wat het kost groeien. Voor financiële leiders betekent deze aanpak dat ze de juiste kosten moeten verlagen, de beste investeringsmogelijkheden moeten identificeren, een sterke kaspositie moeten behouden en een zo groot mogelijk voordeel moeten behalen uit hun technologische investeringen.
Hoe ziet de toekomst voor de CFO eruit?
De rol van de CFO is de afgelopen decennia drastisch veranderd. De CFO hield voorheen voornamelijk toezicht op backoffice-verantwoordelijkheden, zoals de boeken en records van het bedrijf, financiële rapportage en wettelijke naleving, maar is nu ook strategisch adviseur van de CEO en collega's in het hoger management. Nu bedrijven het gebruik van data willen vergroten en AI willen toepassen in hun activiteiten, moeten CFO's het aanspreekpunt worden voor datagestuurde financiële inzichten en trends ter ondersteuning van geïnformeerde zakelijke beslissingen tussen afdelingen.
Waar maken CFO's zich zorgen over?
De grootste zorg voor een CFO is dat er niet genoeg liquide middelen zijn om te voldoen aan kortlopende verplichtingen, zoals salarisadministratie, schulden en leveranciers, waardoor het bedrijf dus failliet gaat. Ook maken CFO's zich zorgen over het beheren van het geld van het bedrijf, het doen van de juiste investeringen om groei te ondersteunen en het snel betalen van klanten. De impact van macro-economische trends op het bedrijf is weer een andere zorg voor CFO's. Denk hierbij aan financiële factoren, zoals monetair en fiscaal beleid en consumentenvertrouwen, en niet-financiële factoren, zoals geopolitieke onrust en verstoringen van de supply chain.
Bekijk praktijkvoorbeelden van de planningsstrategieën van bedrijven voor onder andere finance, marketing en personeel.