Mark Jackley | Strateg ds. treści | 13 lipca 2023 r.
Przed pandemią konsumenci nie wiedzieli, czym są łańcuchy dostaw, a tym bardziej nie narzekali na to, jak zakłócenia powodują niedobory produktów i wyższe ceny. Jednak ponad trzy lata po wybuchu pandemii COVID-19 łańcuchy dostaw stały się częścią codziennego słownictwa, a mimo tego, że zakłócenia złagodniały, ich skutki wciąż pozostają głównym zmartwieniem. Wpływają one na wszystkich w łańcuchu globalnych towarów i usług - producentów, dostawców surowców i części, przewoźników, firmy transportowe, hurtowników, sprzedawców detalicznych i konsumentów.
Chociaż pojawiają się oznaki, że łańcuchy dostaw zaczynają wracać do bardziej normalnego stanu, na przykład ceny wysyłek towarów i kontenerów stale spadają, firmy wciąż są zaniepokojone. W ostatnim badaniu ponad 80% liderów łańcucha dostaw stwierdziło, że spodziewa się, że wyzwania, przed którymi stoją, ulegną pogorszeniu lub pozostaną niezmienne przez większość 2023 roku. Większość respondentów przyznała, że w 2022 roku doświadczyła co najmniej jednego zakłócenia w łańcuchu dostaw.
Na szczęście istnieją sprawdzone sposoby na przewidywanie takich zakłóceń i złagodzenie ich wpływu. Pierwszym krokiem jest zrozumienie ich wielu różnych przyczyn i zaplanowanie minimalizacji skutków.
Zakłócenia w łańcuchu dostaw to poważne utrudnienie w globalnym łańcuchu producentów, dostawców, przewoźników, firm transportowych (koleje i firmy przewozowe), hurtowników i sprzedawców detalicznych, które uniemożliwia normalny przepływ dóbr i materiałów. W przypadku producentów problemy te skutkują opóźnieniami w wysyłce, wolniejszym czasem dostawy, zbyt dużą lub zbyt małą ilością zapasów w magazynach i na półkach sklepowych, wyższymi kosztami i wyższymi cenami dla klientów. Niektóre zakłócenia są przewidywalne, na przykład gdy popyt związany z okresem świątecznym wyczerpuje zapasy popularnych produktów. Inne przyczyny, takie jak globalna pandemia, poważne zjawisko pogodowe, naruszenie bezpieczeństwa informacji czy nagły strajk pracowniczy, mogą pojawić się niespodziewanie.
Zakłócenia dotykają wszystkich w łańcuchu globalnych towarów i usług, w tym dostawców materiałów, producentów, dystrybutorów, hurtowników, sprzedawców detalicznych i konsumentów.
Łańcuchy dostaw powinny być wydajne, z minimalnymi zakłóceniami dzięki strategiom redukcji ryzyka ich uczestników. Brzmi dobrze, ale co oznacza wydajność i redukcja ryzyka?
Wydajność łańcucha dostaw zazwyczaj oznacza działanie przy najniższych kosztach i poziomach zapasów, jednocześnie ograniczając powielone trasy, obiekty i zapasy bezpieczeństwa. Redukcja ryzyka polega na zidentyfikowaniu potecjalnych problemów w łańcuchu dostaw, podjęciu kroków w celu ich ograniczenia oraz opracowaniu planów reagowania w przypadku wystąpienia zakłóceń.
Producenci muszą znaleźć równowagę między wydajnością a redukcją ryzyka, szukając sposobów działania przy niskich kosztach, zapewniając jednocześnie, że ich firmy będą w stanie wytrzymać zakłócenia w łańcuchu dostaw.
Istnieją dwa rodzaje ryzyka związanego z łańcuchem dostaw.
Ryzyko wewnętrzne obejmuje szereg czynników, w tym nieefektywne procesy zarządzania łańcuchem dostaw, przestarzałą technologię oraz błędy ludzkie (np. wprowadzanie nieprawidłowych informacji w zamówieniu zakupu). Poprawiając wydajność zarządzania łańcuchem dostaw, producent może umiejętniej dopasować podaż do popytu, dostarczając produkty we właściwe miejsca, w odpowiednim czasie i przy najniższych kosztach. Na przykład automatyzacja łańcucha dostaw może poprawić wydajność - szybsze, dokładniejsze dane umożliwią lepsze planowanie popytu i zaoszczędzą pieniądze w dłuższej perspektywie czasowej.
Ryzyko zewnętrzne poza kontrolą producenta obejmuje poważne zdarzenia pogodowe (np. gdy huragan paraliżuje działalność kluczowego dostawcy), strajk kierowców ciężarówek lub poważne wydarzenie geopolityczne, takie jak wojna i związane z nią embargo handlowe. Chociaż producenci nie mogą zatrzymać pogody i mają niewielką kontrolę nad innymi czynnikami zewnętrznymi, mogą podjąć środki w celu zmniejszenia tego ryzyka, w tym dywersyfikacji dostawców i tras wysyłkowych. Takie działania ograniczające ryzyko mogą jednak zwiększyć koszty. Stabilność jest celem w tym przypadku, a niekoniecznie wydajność. Na przykład uzupełnienie zagranicznych dostawców o źródło krajowe może obniżyć ryzyko, ale produkcja krajowa może wiązać się z wyższymi kosztami. Jest to kompromis, którego celem jest stabilizacja łańcucha dostaw w dłuższej perspektywie czasowej.
Kluczowe wnioski
Łańcuchy dostaw są złożone. Rozciągają się na cały świat, łącząc partnerów w każdym regionie i kraju. Podobnie jak każdy łańcuch, łańcuch dostaw jest tak silny, jak jego najsłabsze ogniwa.
Na przykład, gdy pandemia COVID-19 zaczęła się rozprzestrzeniać, firmy transportowe miały problemy z zatrudnianiem kierowców, których i tak już było za mało. Towary gromadziły się w portach, a półki sklepowe świeciły pustkami. Ceny wzrosły dla rzadkich produktów, które stały się dostępne. Jedno zakłócenie prowadziło do kolejnego, bez szybkich rozwiązań. W 2023 roku wciąż brakuje kierowców ciężarówek, co powoduje, że firmy transportowe zaczynają zatrudniać kierowców już od 18. roku życia. Firmy transportowe oferują również lukratywne bonusy za podpisanie umowy.
Inteligentne aplikacje do zarządzania łańcuchem dostaw, produkcji i zaopatrzenia mogą pomóc partnerom w łańcuchu dostaw przygotować się i dostosować do zmieniających się warunków rynkowych i zakłóceń. Takie aplikacje zawierają narzędzia do planowania, które modelują scenariusze i określają prawdopodobieństwo wystąpienia określonych zdarzeń, takich jak zakłócenia spowodowane pogodą. Mogą również obejmować predefiniowane przypadki użycia, które rzucają światło na różne zakłócenia i zalecają działania do podjęcia.
Jednak w przypadku poważnej sytuacji, takiej jak pandemia COVID, zakłócenia są tak duże, że powiązane łańcuchy dostaw stają się przeciążone. Nawet w bardziej spokojnych czasach globalne wydarzenia mogą wywołać fale zakłóceń. Na przykład susza w Kalifornii może skłonić amerykańskich sprzedawców spożywczych do importu awokado, przenosząc koszty transportu na miłośników guacamole.
Zakłócenia w łańcuchu dostaw wynikają z dwóch rodzajów ryzyka: ryzyka wewnętrznego, które firmy mogą ograniczyć i kontrolować, oraz ryzyka zewnętrznego, na które nie mają wpływu. W dzisiejszych rozległych łańcuchach dostaw firmy zmagają się z obydwoma, choć na różne sposoby.
Ryzyko wewnętrzne, głównie niewydolność łańcucha dostaw i błędy danych, może prowadzić do opóźnień w przepływie towarów.
Zewnętrzne ryzyka, takie jak wojny i klęski żywiołowe, mogą prowadzić do poważnych zakłóceń w łańcuchu dostaw. Inne rodzaje ryzyka zewnętrznego obejmują
Aby przygotować się na zakłócenia w łańcuchu dostaw i nimi zarządzać, rozważni producenci podejmują działania, które dotyczą zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego ryzyka, czyli kontrolują to, co mogą kontrolować i starają się ograniczać ryzyko czynników i zdarzeń, na które nie mają wpływu. Warto rozważyć następujące dziewięć najlepszych praktyk.
Jednym z popularnych modeli planowania mającego na celu ograniczenie ryzyka w łańcuchu dostaw jest ZPRO: zapobieganie, przygotowanie, reagowanie i odzyskiwanie. Korzystając z tego modelu, producenci podejmują kroki, aby uniknąć ryzyka w łańcuchu dostaw, które mogą kontrolować, przygotowują plan awaryjny, aby poradzić sobie z zakłóceniami, których nie mogą kontrolować lub które pojawią się nagle, reagują, realizując wstępnie określone plany ograniczenia wpływu zakłóceń, a następnie możliwie jak najszybciej przywracają swoje łańcuchy dostaw do normalnej wydajności.
Plan zarządzania ryzykiem w łańcuchu dostaw może bardziej koncentrować się na ryzyku zewnętrznym, takim jak potencjalny konflikt geopolityczny, poważne zjawisko pogodowe lub niedobór siły roboczej. Plany te powinny jednak również określać ryzyko wewnętrzne, na przykład zakłócenia proceduralne w przypadku restrukturyzacji zespołów produkcyjnych, i zalecać działania mające na celu wyeliminowanie lub złagodzenie tego ryzyka.
Producenci, którzy polegają na jednym dostawcy niektórych komponentów, składników lub innych materiałów, narażają się na poważne zakłócenia, jeśli coś uniemożliwi dostawcy realizację zamówień. Opłaca się dywersyfikować dostawców, ale nie zawsze jest to łatwe. Na przykład producent, który decyduje się na korzystanie z usług trzech dostawców zamiast jednego, ryzykuje pogorszenie ważnej relacji. Być może pierwszy dostawca podniesie ceny, aby zrekompensować niższe zamówienia. Albo nowi dostawcy mogą chcieć zapewnień w postaci większej ilości zamówień, że są postrzegani jako prawdziwi partnerzy, a nie tylko tymczasowe rozwiązanie.
W innej sytuacji amerykański producent może dodać krajowego dostawcę do puli dostawców zagranicznych. Stosowanie tej praktyki pomaga zmniejszyć ryzyko związane z handlem, transportem i innymi aspektami, ale może również zwiększyć koszty dla producenta. Czasami jeden dostawca jest jedyną opcją, z wyjątkową możliwością zapewnienia czegoś ważnego. Aby osiągnąć to, co niektórzy eksperci nazywają "ciągłym pozyskiwaniem", producenci muszą ćwiczyć kreatywność i dyplomację. To koszt prowadzenia działalności.
Producenci mogą ograniczyć zakłócenia, lepiej komunikując się z dostawcami i skuteczniej nimi zarządzając. Większość producentów wyznacza osobę lub zespół do zarządzania relacjami z dostawcami. W zależności od okoliczności, kwartalne, miesięczne lub jeszcze częstsze rozmowy są okazją do omówienia problemów i wspólnego opracowania rozwiązań.
Zautomatyzowane systemy mogą poprawić relacje z dostawcami. Na przykład system, który umożliwia dostawcom automatyczne wysyłanie powiadomień, gdy zamówienia są opóźnione, daje producentom więcej czasu na dostosowanie harmonogramów.
Ważne jest, aby producenci jasno określili swoje oczekiwania wobec dostawców w umowach i regularnie je przeglądali. Wielu producentów inwestuje w systemy, aby poprawić sposób śledzenia dostaw i zapasów, dzięki czemu rozmowy z partnerami handlowymi opierają się na bieżących, dokładnych danych.
Nowe technologie zwiększają odporność łańcuchów dostaw na zakłócenia. Przykład: producenci zapewnili możliwości druku 3D, które są często tańsze niż tradycyjne metody produkcji i dostępne w fabrykach w bliższej lokalizacji, co zmniejsza ich zależność od zagranicznych źródeł. Kolejny przykład: nowe aplikacje logistyczne pomagają producentom dopasować ładunki do pojemności transportowej szybciej i dokładniej niż w przypadku procesu ręcznego.
Producent sprzętu golfowego TaylorMade polega na oprogramowaniu integrującym dane z systemów łańcucha dostaw w celu usprawnienia planowania i zarządzania zamówieniami. Gdy latem 2020 r. wzrosło zapotrzebowanie na kije, piłki i inne akcesoria, czyli w momencie kiedy granie w golfa było jedną z niewielu bezpiecznych aktywności społecznych w czasie pandemii COVID-19, firma była przygotowana. „Posiadanie bardziej solidnych systemów pomogło nam sprawnie zarządzać naszymi zapasami” - mówi Dave Brownie, starszy wiceprezes ds. operacji globalnych w TaylorMade. „Po ponownym otwarciu pól golfowych natychmiast zaczęliśmy wysyłać rekordową ilość zamówień przy znacznie mniejszej ilości zapasów.”
Brak dostępu do kluczowych informacji w całym łańcuchu dostaw sprawia, że producenci są narażeni na zakłócenia. Widoczność łańcucha dostaw pozwala im śledzić elementy, podzespoły i gotowe produkty w miarę ich przemieszczania się od dostawców i przewoźników. Zintegrowane systemy poprawiają widoczność poprzez gromadzenie i udostępnianie danych w kluczowych punktach łańcucha dostaw, zapewniając wgląd w procesy zaopatrzeniowe, produkcyjne, wysyłkowe i inne.
Na przykład dzięki widoczności procesu dostawcy, producent wie, które zamówienia są w produkcji, a które w transporcie, co pomaga zarządzać oczekiwaniami i uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek. Mając jasny wgląd w praktyki zrównoważonego rozwoju dostawcy, producent może określić, czy współpraca z tym dostawcą wiązałaby się z ryzykiem prawnym, reputacyjnym lub finansowym. Ważne jest również, aby mieć wgląd w procesy wewnętrzne. Na przykład widoczność zapasów w czasie rzeczywistym ułatwia producentom uzupełnianie zapasów i zaspokajanie przewidywanego popytu.
Zapasy rezerwowe, zwane również zapasami buforowymi lub zapasami bezpieczeństwa, to rezerwa produktów, które producenci i inni uczestnicy łańcucha dostaw przechowują na wypadek opóźnień w dostawach lub gwałtownych wzrostów popytu. Oczywiście dodatkowe zapasy zajmują powierzchnię magazynową i zwiększają koszty, ale pozwalają firmom zaspokoić popyt bez gwałtownego podnoszenia lub obniżania cen. Zapas rezerwowy pomaga również zapobiegać niedoborom żywności, zapasów medycznych i innych kluczowych produktów. Obliczając ilość zapasu rezerwowego, producenci biorą pod uwagę czas potrzebny na zamówienie produktów, trendy zapasów i roczne cykle popytu.
Producenci używają oprogramowania do analizy danych predykcyjnych do przeprowadzania symulacji, które identyfikują prawdopodobne przyszłe scenariusze i przeprowadzają modelowanie scenariuszy, które mogą wskazać potrzebne zmiany w praktykach łańcucha dostaw. Te analizy zależą od dokładnego i rzetelnego zbierania danych. Producent może na przykład wykorzystać dane dotyczące historycznego popytu i trendów zapasów, a także dane z mediów społecznościowych dotyczące strajków pracowniczych, pożarów, powodzi i upadłości firm, aby przewidzieć zakłócenia w łańcuchu dostaw i monitorować ich skutki w miarę ich rozwoju.
Efektywne globalne łańcuchy dostaw zależą od prognoz i planowania długoterminowego. Na przykład fabryki często planują produkcję z miesięcznym wyprzedzeniem. Chociaż takie metodyczne planowanie jest ważne, producenci muszą być gotowi na szybkie zmiany w obliczu zakłóceń spowodowanych ograniczoną dostępnością, problemami z jakością lub awariami maszyn. Wielu producentów aktualizuje swoje plany częściej, czasami codziennie lub co tydzień. Polegają na aplikacjach w chmurze, które zbierają dane w czasie rzeczywistym i szybko je analizują, upraszczając proces tworzenia planów i harmonogramów. Takie usprawnienia procesów mają kluczowe znaczenie, ale równie ważne są ulepszenia związane z pracownikami, na przykład upoważnienie kierowników ds. łańcucha dostaw podejmowanie decyzji na miejscu. Jeśli kierownik ds. logistyki dowie się, że przewoźnik spodziewa się rozpoczęcia strajku, szybka decyzja o skorzystaniu z usług innego dostawcy może zapobiec opóźnieniom.
Niewiarygodny dostawca to jak czekanie na zakłócenia. Monitorując wydajność dostawców, producenci mogą od razu zidentyfikować problemy, ocenić ich powagę, przekazać dostawcom przemyślane informacje zwrotne, współpracować nad rozwiązaniami i zdecydować, czy problemy z wydajnością są powodem do zakończenia współpracy.
Producenci oceniają wydajność dostawców na wiele sposobów, w tym zgodność z umowami; wydajność operacyjną (jakość pracy, czas realizacji, terminowość dostaw, pełna dostawa); procesy biznesowe (zapobieganie wadom, inspekcje, zgodność z przepisami); oraz kondycję finansową (ryzyko bankructwa, płynność, rentowność). Wielu producentów korzysta z kart wyników zawierającej kluczowe wskaźniki wydajności, na przykład procent terminowości dostaw. Standardowe wskaźniki umożliwiają przedsiębiorstwom porównywanie dostawców na równych warunkach. Monitorowanie wydajności działa najlepiej, gdy jest przeprowadzane na bieżąco, z regularnymi analizami i spotkaniami z dostawcami, tak jak firmy rutynowo monitorują wydajność pracowników.
Przygotowanie się na zakłócenia w łańcuchu dostaw obejmuje zarządzanie ryzykiem, zwiększenie widoczności, przewidywanie zakłóceń i zmniejszanie ich wpływu.
Dzięki Oracle Fusion Cloud Supply Chain Management (SCM) firmy mogą szybko reagować na zmiany w łańcuchu dostaw. Rozwiązania do planowania przewidują popyt i zarządzają podażą, jednocześnie usprawniając współpracę z partnerami. Rozwiązania do zarządzania zapasami kontrolują przepływ towarów w organizacji i sieciach dostaw. Stale aktualizowana platforma łączy się z systemami produkcyjnymi (i inteligentną produkcją) i systemami HR, wzmacniając to, co często jest najsłabszym ogniwem w łańcuchach dostaw, czyli umiejętności i wiedzę pracowników. Platforma obsługuje centra zarządzania łańcuchem dostaw, oferując predefiniowane przypadki użycia i zalecane działania, które przyspieszają podejmowanie decyzji w przypadku wystąpienia zakłóceń w łańcuchu dostaw.
Dlaczego ważne jest zarządzanie ryzykiem w łańcuchach dostaw i unikanie zakłóceń?
Zarządzanie ryzykiem w łańcuchu dostaw i unikanie zakłóceń pozwala zaoszczędzić pieniądze, maksymalizować przychody, chronić reputację i zapewnia zadowolenie klientów.
W jaki sposób można zapobiegać zakłóceniom w łańcuchu dostaw?
Zakłóceniom w łańcuchu dostaw można zapobiec, redukując ryzyko wewnętrzne, takie jak ograniczona widoczność ze względu na rozproszenie informacji, oraz ograniczając ryzyko zewnętrzne, takie jak zdarzenia klimatyczne, wąskie gardła w transporcie i zmniejszona zdolność dostawców.
Jakie jest rozwiązanie w przypadku kryzysu w łańcuchu dostaw?
Nie ma jednego rozwiązania. Eksperci zalecają połączenie kilku strategii w celu zmniejszenia ryzyka i przygotowania się na potencjalne zakłócenia, w tym zwiększoną dywersyfikację dostawców i produkcję w kraju przynajmniej niektórych elementów produkcyjnych.