Czym jest optymalizacja kosztów chmury? Strategia i najlepsze praktyki

Każdy właściciel domu dobrze wie, jak trudne jest utrzymanie czystości w garażu. Na początku mamy czystość i schludność, wydaje się, że jest dużo miejsca, z boku stoi stół warsztatowy, a może nawet sprzęt do ćwiczeń. Wkrótce jednak kilka skrzynek pojawia się tu, kilka tam, a cały garaż zamienia się w chaotyczny labirynt, przez który ciężko się przecisnąć, nie mówiąc o zaparkowaniu tam samochodu.

Chmura obliczeniowa może stanowić takie samo wyzwanie. Przedsiębiorstwa wykorzystują skalowalność i elastyczność chmury obliczeniowej do przydzielania serwerów i instancji obliczeniowych w ciągu kilku minut, środowiska chmurowe mogą zatem szybko stać się zaśmiecone nieużywanymi lub niedostatecznie wykorzystywanymi zasobami, co prowadzi do niepotrzebnej złożoności systemu i nadwyręża budżety IT. Mimo że chmura obliczeniowa umożliwia klientom płacenie tylko za wybrane przez nich zasoby, dostawcy usług chmurowych (CSP) mogą nadal pobierać opłaty od klientów niezależnie od tego, czy korzystają oni z tych zasobów.

W tym miejscu warto zatem zoptymalizować koszty chmury. Celem takiej optymalizacji jest zwiększenie wydajności i uproszczenie środowisk chmurowych, a co za tym idzie obniżenie ich kosztów. W tym artykule zbadano, jak wygląda taka optymalizacja, dlaczego może być trudna do przeprowadzenia i jakich najlepszych praktyk należy się trzymać, aby skutecznie zoptymalizować koszty chmury.

Czym jest optymalizacja kosztów chmury?

Optymalizacja kosztów chmury to proces obniżania ogólnych kosztów chmury obliczeniowej przy jednoczesnym utrzymaniu lub zwiększeniu jej wydajności. Celem optymalizacji kosztów chmury jest dostosowanie kosztów do rzeczywistych potrzeb bez uszczerbku dla jakości lub wydajności usług, zazwyczaj poprzez ograniczenie wydatków na m.in. nadmiarowe zasoby, niewykorzystane instancje lub nieefektywną architekturę. Jest to szukanie równowagi między utrzymaniem niskich kosztów a zapewnieniem odpowiednich zasobów w chmurze, aby zapewnić najwyższą efektywność, stymulować rozwój oraz zagwarantować zgodność z przepisami i bezpieczeństwo danych.

Optymalizacja kosztów chmury jest również procesem dynamicznym, ponieważ wymagania dotyczące obciążeń w chmurze stale się zmieniają, podobnie jak ceny i opcje usług chmurowych. W rezultacie optymalizacja kosztów chmury wymaga szczegółowych metryk, narzędzi analitycznych i zautomatyzowanych rozwiązań.

Ogólnie rzecz biorąc, optymalizacja kosztów chmury obejmuje dwa podstawowe działania.

• Inteligentne zamawianie usług chmurowych. Jedną z zalet chmury obliczeniowej jest to, że umożliwia uprawnionym do tego pracownikom szybki zakup usług chmurowych w celu zaspokojenia pojawiającego się zapotrzebowania. Mimo najlepszych intencji, zespoły IT mogą jednak nieumyślnie zamówić więcej zasobów, niż potrzebują. Z tego względu wdrożenie dobrych mechanizmów nadzoru nad zakupami związanymi z chmurą obliczeniową jest niezbędne, aby zagwarantować, że inwestycje przedsiębiorstwa w chmurę obliczeniową przyniosą jak największe korzyści. Wspomniany nadzór obejmuje ustalanie jasnych budżetów i weryfikację informacji rozliczeniowych; wykorzystywanie możliwości obniżania kosztów, na przykład rabatów za wielkość zamówień i płatności z góry; oraz monitorowanie anomalii kosztowych w celu zidentyfikowania i wyeliminowania nieoczekiwanych skoków zapotrzebowania lub nieefektywności.
• Optymalizacja pojemności chmury. Łatwość i szybkość, z jaką zespoły IT mogą kupować i przydzielać zasoby chmury, może czasami mieć kosztowne, nieoczekiwane konsekwencje. Jeśli przedsiębiorstwa nie mają widoczności użycia zasobów, mogą na przykład nieumyślnie przydzielić nadmierne zasoby w chmurze, kupując więcej serwerów lub pamięci masowej niż potrzebują, co prowadzi do ich bezczynności lub nieefektywności. Zespoły mogą również zapomnieć o rezygnacji z zasobów, których już nie potrzebują. Przedsiębiorstwa mogą ograniczać ten problem poprzez bieżące monitorowanie i automatyzację wykorzystania zasobów chmury oraz prowadzenie regularnych przeglądów optymalizacyjnych. Tego rodzaju optymalizacja (rightsizing) pomaga zapewnić, że do każdego obciążenia lub zastosowania przydzielane są najbardziej efektywne kosztowo zasoby chmury. Ponadto przedsiębiorstwa powinny monitorować niewykorzystane subskrypcje oprogramowania w chmurze, które również mogą generować niepotrzebne koszty.

Kluczowe wnioski

• Kluczową zaletą chmury obliczeniowej jest możliwość szybkiego i łatwego dodawania serwerów, pamięci masowej i pojemności sieci w odpowiedzi na zgłaszane przez użytkowników zapotrzebowanie.
• Cenniki usług w chmurze są coraz bardziej zawiłe, co może powodować, że przedsiębiorstwa nieumyślnie ponoszą nadmierne wydatki na niepotrzebne zasoby.
• Optymalizacja kosztów chmury pomaga przedsiębiorstwom je kontrolować oraz usprawniać budżetowanie, prognozowanie i wydajność infrastruktury IT.
• Najlepsze praktyki w zakresie optymalizacji kosztów chmury obejmują ustalanie ścisłych budżetów oraz korzystanie ze zautomatyzowanych narzędzi do identyfikacji zasobów chmury i bieżącego dostosowywania ich do zgłaszanych potrzeb.

Definicja optymalizacji kosztów chmury

W początkach chmury obliczeniowej przedsiębiorstwa chętnie korzystały z jej skalowalności, elastyczności i łatwości przydzielania zasobów, nie do końca rozumiejąc koszty chmury. W miarę wzrostu popularności usług chmurowych modele cenowe i usługowe stały się jednak bardziej złożone, co doprowadziło do nadmiernego zamawiania zasobów chmury i nieoczekiwanego przekraczania kosztów przez wiele przedsiębiorstw.

Tak narodziła się potrzeba optymalizacji kosztów chmury. Wczesne próby optymalizacji kosztów chmury polegały na ręcznym monitorowaniu wykorzystania i dostosowywaniu alokacji zasobów, ale ciągły rozwój chmury sprawił, że proces ten stawał się coraz trudniejszy. Dostawcy usług chmurowych zaczęli na przykład oferować niemal nieograniczone opcje rozmiarów instancji dla obciążeń roboczych. Oprócz określenia rozmiaru serwerów, dział IT musiał wybrać opcje dotyczące m.in. pamięci operacyjnej, baz danych, mocy obliczeniowej, grafiki, pojemności pamięci masowej i szybkości przesyłania danych. Przy tak wielu czynnikach do rozważenia wybór instancji o odpowiednim rozmiarze dla obciążeń roboczych stał się trudny, a wiele przedsiębiorstw nieświadomie zamawiało więcej zasobów chmury niż było ich potrzebne.

Aby pomóc klientom w uniknięciu niepotrzebnych wydatków, dostawcy usług chmurowych zaczęli oferować kompleksowe narzędzia do zarządzania kosztami, które pozwalają uzyskać informacje na temat wykorzystania zasobów, podziału kosztów i metod ich optymalizacji. W uzupełnieniu do tych narzędzi zarządzania kosztami, wiele przedsiębiorstw wypracowało własne strategie i najlepsze praktyki, aby zmaksymalizować korzyści ze swoich inwestycji w chmurę. Strategie te obejmują wykorzystanie automatyzacji do skalowania zasobów w górę i w dół w zależności od potrzeb, identyfikację możliwości uzyskania rabatów u dostawców usług chmurowych oraz ciągłe monitorowanie i dostosowywanie aktywnych usług chmurowych.

Wiele przedsiębiorstw stosuje również ustrukturyzowane podejście do optymalizacji kosztów chmury, przypisując dedykowanych pracowników do nadzorowania tego procesu. Taką optymalizacją mogą się zatem zajmować architekci chmury, kierownicy ds. operacji w chmurze, analitycy finansowi ds. chmury i inżynierowie ds. kosztów chmury. Coraz częściej przedsiębiorstwa powołują do życia rady ds. nadzoru nad chmurą, w skład których wchodzi wielu różnych interesariuszy. Rady takie, często określane skrótem FinOps (dział operacji finansowych), zajmują się wypracowywaniem i wdrażaniem najlepszych praktyk w zakresie zarządzania kosztami, konserwacji, masowych wyłączeń nieużywanych zasobów i innych procedur obniżających koszty.

Dlaczego optymalizacja kosztów chmury jest tak ważna?

Kontrola kosztów jest oczywiście głównym celem optymalizacji kosztów chmury, ale nie jest to jedyna przyczyna, dla której proces ten jest ważny. Dzięki optymalizacji kosztów chmury można również sprostać wyzwaniom związanym z optymalizacją wydajności i bezpieczeństwa w chmurze, uzyskując jednocześnie inne korzyści.

Oto najważniejsze powody, dla których warto wdrożyć strategię optymalizacji kosztów chmury.

• Większe oszczędności kosztów. Szacunki dotyczące wysokości zmarnowanych wydatków na chmurę wahają się od niepokojących do wręcz alarmujących. Z przeprowadzonej przez firmę Flexera w 2023 r. ankiety wśród osób podejmujących globalne decyzje dotyczące chmury wynika, że respondenci zgłosili marnowanie około 28% swoich wydatków na chmurę publiczną. Skupianie się na najlepszych praktykach i zasadach optymalizacji kosztów chmury pomaga stworzyć kulturę świadomości kosztów i uwzględniania w swoich działaniach zwrotu z wszelkich wydatków ponoszonych na chmurę. Dzięki temu przedsiębiorstwa mogą opierać przyszłe decyzje o zakupie zasobów chmurowych na rzetelnych danych, a nie na przeczuciach. Według firmy McKinsey Digital wyniki optymalizacji kosztów chmury mogą być bardzo dobre, umożliwiając liderom technologicznym „szybkie obniżenie kosztów chmury nawet o 15-25%, przy jednoczesnym zachowaniu możliwości generowania wartości”.
• Poprawa wydajności. Niewykorzystywane lub bezczynne zasoby, słaba optymalizacja aplikacji i niewłaściwe zarządzanie zasobami chmury mogą zwiększyć ich koszty. Przedsiębiorstwo e-commerce może na przykład płacić zryczałtowaną miesięczną opłatę za korzystanie z kilku maksymalnie obciążonych serwerów przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, w szczytowych okresach zakupów. Poza szczytem serwery te mogą jednak działać z wydajnością na poziomie 10%, co oznacza, że 90% wydatków przedsiębiorstwa idzie na marne. Narzędzia optymalizacyjne i autoskalujące mogą pomóc przedsiębiorstwu rozpoznać i połączyć niewykorzystane lub nadmiernie przydzielone zasoby w celu obniżenia kosztów przy jednoczesnym zwiększeniu wydajności aplikacji. Oszczędności te można następnie przenieść do innych obszarów działalności zapewniających większy zwrot z inwestycji.
• Efektywniejsze budżetowanie. Strategie optymalizacji kosztów chmury i budżetowanie wykazują wzajemnie korzystną relację. Dzięki przygotowywaniu i komunikowaniu szczegółowych budżetów na usługi chmury obliczeniowej można łatwiej kontrolować koszty. Szczegółowe strategie optymalizacji kosztów chmury ułatwiają natomiast przedsiębiorstwu prognozowanie wydatków na chmurę i efektywniejsze zarządzanie budżetem dzięki analizie historycznego użycia chmury i lepszej widoczności kosztów. Narzędzia do monitorowania i raportowania kosztów mogą dostarczyć informacji na temat wykorzystania zasobów chmury, wartości kosztów skrajnych oraz tego, w jaki sposób różne usługi lub obciążenia robocze wpływają na ogólne koszty chmury. Tworzy to dokładniejszy poziom odniesienia na potrzeby procesów budżetowania i prognozowania.
• Większa wydajność. Optymalizacja kosztów chmury istotnie wpływa również na wydajność aplikacji. Jak już wspomniano, dostawcy usług chmurowych oferują klientom pozornie nieograniczone możliwości konfigurowania instancji w chmurze, co często prowadzi do tego, że przedsiębiorstwa kupują więcej usług niż potrzebują. Efektem ubocznym optymalizacji kosztów chmury jest lepsze zrozumienie odrębnych wymagań różnych obciążeń roboczych. Proces ten zapewnia przedsiębiorcom metryki operacyjne, które pomagają im dokładniej wybrać progi wydajności dla poszczególnych obciążeń roboczych, co może skrócić okresy wykonywania zadań i poprawić doświadczenia użytkowników.
• Ograniczenie zagrożeń dla bezpieczeństwa. Optymalizacja kosztów chmury nie jest najważniejszym elementem kompleksowego programu zapewnienia bezpieczeństwa chmury, ale z pewnością może pomóc w jego realizacji. Dzięki łączeniu lub eliminowaniu nadmiarowych i niewykorzystanych zasobów przedsiębiorstwa mogą na przykład ograniczyć powierzchnię ataku. Ponadto zwiększona widoczność wynikająca z monitorowania użycia zasobów chmury może pomóc przedsiębiorstwu w identyfikacji potencjalnych zagrożeń dla bezpieczeństwa. Narzędzia do optymalizacji kosztów chmury, takie jak automatyczne skalowanie lub usługi infrastruktury jako kodu (IaC), które automatyzują przydzielanie zasobów chmury, mogą również pomóc w spójnym stosowaniu mechanizmów kontroli bezpieczeństwa i ograniczaniu ryzyka błędnych konfiguracji.
• Łatwiejsze zapewnienie ciągłości działania. Optymalizacja kosztów chmury zachęca przedsiębiorstwa do rozdzielania zasobów na wiele regionów dostępności w celu zwiększenia odporności. Proces ten może pomóc w łatwiejszym zapewnieniu ciągłości działania poprzez zmniejszenie ryzyka przestojów i ograniczenie do minimum skutków zakłóceń. W przypadku zakłóceń narzędzia do optymalizacji kosztów chmury (na przykład usługi IaC) mogą przyspieszyć wdrażanie i testowanie infrastruktury i aplikacji, aby szybko przywrócić działanie systemów przedsiębiorstwa.
• Większa przyjazność dla środowiska. Ogólnie rzecz biorąc, każde ograniczenie marnotrawstwa sprzyja zrównoważonemu rozwojowi. Dzięki optymalizacji usług chmury i łączeniu niedostatecznie wykorzystywanych zasobów przedsiębiorstwo może efektywniej alokować zasoby chmury, aby minimalizować zużycie energii i zmniejszać swój ślad węglowy.

Dlaczego kontrola kosztów chmury jest tak trudna?

Utrzymywanie kosztów chmury pod kontrolą może wydawać się zadaniem niewykonalnym. Wynika to z faktu, że wiele płynących z chmury korzyści, takich jak samoobsługa i nieograniczona skalowalność zasobów, może być zarówno błogosławieństwem, jak i przekleństwem, jeśli się nimi odpowiednio nie zarządza. Często źródłem problemu są złożone cenniki usług chmurowych.

Na przykład ceny w modelu oprogramowania jako usługi (SaaS) są zazwyczaj oparte na liczbie zakupionych przez przedsiębiorstwo subskrypcji chmury, co wymaga od takiego przedsiębiorstwa uważnego monitorowania swoich subskrypcji, aby upewnić się, że są efektywnie wykorzystywane. Tymczasem modele infrastruktury jako usługi (IaaS) często opierają się na ilości zasobów obliczeniowych, sieciowych i magazynowych, które przedsiębiorstwo co miesiąc rezerwuje na platformie dostawcy usług chmurowych, co jeszcze bardziej zwiększa złożoność.

W zdecentralizowanym środowisku chmury dział IT może zyskać możliwość podejmowania natychmiastowych decyzji dotyczących zamówienia dodatkowych zasobów chmury. W miarę jak coraz więcej działów w organizacji korzysta z tej możliwości, koszty chmury mogą się szybko kumulować, zwłaszcza w sytuacji, gdy nikt nie monitoruje zasadności zamawiania dodatkowych zasobów chmury, ani okresu, na jaki są one potrzebne. Oferowane przez niektórych dostawców usług chmurowych funkcje autoskalowania mogą ułatwiać kontrolę kosztów, ale nie są panaceum na wszystkie związane z nią problemy. Przedsiębiorstwa nadal muszą określać jasne zasady autoskalowania, w których zdefiniowane są odpowiednie wyzwalacze skalowania oparte na metrykach wydajności oraz przewidziane są minimalne i maksymalne limity skalowania.

Złożoność rozliczeń dotyczących chmury może również potęgować wyzwania związane z optymalizacją kosztów chmury. Problemem jest m.in. to, że wszystkie te niezliczone opcje konfiguracji chmury mogą podlegać różnym modelom cenowym. W rezultacie typowy rachunek za usługi chmurowe może zawierać setki, jeśli nie tysiące linii danych. Wraz z dodawaniem przez dostawców usług chmurowych nowych funkcji i modeli cenowych złożoność ta jeszcze bardziej wzrasta. Jest to szczególnie prawdziwe w przypadku przedsiębiorstw, które korzystają z wielu dostawców usług chmurowych, gdyż każdy z nich stosuje własną terminologię rozliczeniową. W większości przypadków zrozumienie i przypisanie każdej linii z rachunku za usługi chmurowe spada na specjalistę ds. finansów, który najprawdopodobniej nie ma odpowiedniego przeszkolenia lub doświadczenia w zakresie interpretacji opłat uwzględnionych na takim rachunku. Wspomniany specjalista nie będzie zatem w stanie odpowiednio doradzić działowi IT w kwestii optymalizacji wydatków na chmurę.

Optymalizacja kosztów chmury — pierwsze kroki

Optymalizacja kosztów chmury to codzienna praktyka. W przeciwieństwie na przykład do księgowości, gdzie miesięczne lub kwartalne wymagania dotyczące sprawozdawczości dyktują, kiedy przedsiębiorstwo musi zintensyfikować swoje działania, aby dotrzymać ustalonych terminów, optymalizacja kosztów chmury ma charakter proaktywny i trwały. Nieustannie wprowadzane w chmurze innowacje i zmieniające się priorytety organizacyjne sprawiają, że kluczową rolę w optymalizacji kosztów chmury odgrywa dbałość o szczegóły. Im zatem szybciej przedsiębiorstwo będzie w stanie zorganizować stałą grupę różnych interesariuszy, którzy będą nadzorować koszty i zasady dotyczące chmury, tym łatwiejsza będzie bieżąca kontrola kosztów.

Osiem strategii i najlepszych praktyk w zakresie optymalizacji kosztów chmury

Podstawą najlepszych praktyk w zakresie optymalizacji kosztów chmury są jasne zasady zakupu i wdrażania zasobów chmury. Po wdrożeniu tych zasad przedsiębiorstwo może osadzić je w przepływach pracy w chmurze, aby zautomatyzować proces wykrywania zasobów chmury w czasie rzeczywistym i szybkiego reagowania na bieżącą sytuację.

Poniższe osiem najlepszych praktyk może pomóc przedsiębiorstwu w przyjęciu właściwej dyscypliny w zakresie wydatków na chmurę:

1. Weryfikacja informacji o cenach i rozliczeniach pod kątem wykrywania anomalii. Interpretacja przedstawianych przez dostawców usług chmurowych często długich i szczegółowych rachunków jest łatwiejsza, gdy poświęci się czas na skupienie się na konkretnych obszarach generujących wysokie koszty. Na przykład ważne jest, aby w pełni zrozumieć opłaty za moc obliczeniową, pamięć masową i usługi zarządzane o wartości dodanej, w tym usługi bazodanowe, ponieważ zazwyczaj odpowiadają one za większość kosztów chmury.
   
   Większość dostawców usług chmurowych oferuje narzędzia do zarządzania kosztami, które mogą identyfikować trendy, anomalie i czynniki kosztotwórcze, zanim klienci przestaną nad tymi kosztami panować. Ponadto we wprowadzonych niedawno innowacjach w zakresie zarządzania kosztami chmury zastosowano mechanizmy samouczenia się maszyn, które ułatwiają wykrywanie nietypowych wzorców w zakresie używania i kosztów chmury. Narzędzia do tworzenia map cieplnych wizualizują szczyty i doliny zapotrzebowania, co może pomóc w określeniu czasu, w którym warto wyłączyć usługi chmurowe, aby zaoszczędzić pieniądze. Większość narzędzi do zarządzania kosztami pozwala również klientom na skonfigurowanie ostrzeżeń, które powiadomią ich o przekroczeniu wcześniej zdefiniowanych limitów kosztów lub użycia.
   
   Ponadto przedsiębiorstwo może wykorzystać do zarządzania kosztami strategie tagowania. Dostawcy usług chmurowych umożliwiają klientom tagowanie pozycji na rachunkach za usługi chmury, na przykład według działu lub projektu, aby pomóc w rozbiciu kosztów na niestandardowe kategorie w celu oceny zwrotu z konkretnych inwestycji w chmurę.


2. Budżetowanie. Gdy przedsiębiorstwo rozumie wzorce rozliczeniowe i wzorce użycia usług chmurowych, może wówczas łatwiej zaplanować przyszłe wydatki i uniknąć nieoczekiwanych kosztów. W przeciwieństwie do wydatków na lokalną infrastrukturę IT, które wiążą się z wysokimi i często nieznanymi nakładami wymaganymi z góry, koszty chmury obejmują miesięczne subskrypcje z opłatami opartymi na użyciu, które mogą zmieniać się z miesiąca na miesiąc. Z tego względu przedsiębiorstwa muszą wdrożyć zasady nadzoru, które dostosują do siebie koszty i wydajność infrastruktury IT bez ograniczania elastyczności oferowanej przez chmurę obliczeniową. Wymaga to ścisłej współpracy między działem finansów a działem IT. Przedsiębiorstwa powinny zatem zdecydowanie rozważyć włączenie pracowników działu IT, takich jak programiści, operatorzy systemów i specjaliści ds. bezpieczeństwa, do dyskusji na temat budżetowania chmury.


3. Wykorzystanie natywnego projektowania w chmurze. Przedsiębiorstwa, które rozważają migrację do chmury, mają do wyboru kilka opcji. Migracje do chmury może odbyć się szybko bez żadnych modyfikacji aplikacji zainstalowanych lokalnie, ale wiąże się to z określonymi kompromisami. Większość starszych aplikacji nie została zaprojektowana z myślą o chmurze, przedsiębiorstwo może zatem nie być w stanie korzystać z kluczowych korzyści, takich jak zewnętrzne zarządzanie w zakresie konserwacji, wdrażania poprawek i przeprowadzania aktualizacji. Starsze aplikacje mogą również nieefektywnie korzystać z zasobów w chmurze, co zwiększa koszty chmury.
   
   Tymczasem aplikacje natywne dla chmury są projektowane z myślą o wydajności. Dzięki nim przedsiębiorstwo może korzystać z usług chmurowych oraz narzędzi do optymalizacji kosztów, takich jak autoskalowanie. Strategia tworzenia natywnych rozwiązań chmurowych może jednak wiązać się z dodatkowymi kosztami początkowymi, ponieważ przedsiębiorstwa mogą być zmuszone do przeszkolenia pracowników w zakresie zupełnie nowej metodyki tworzenia aplikacji.


4. Identyfikacja niewykorzystanych zasobów. Przy tak wielu dostępnych opcjach instancji administratorzy chmury obliczeniowej mogą nieumyślnie zdecydować się na zamówienie zbyt dużej mocy obliczeniowej. Ponadto programiści mogą łatwo tworzyć instancje obliczeniowe, moduły równoważenia obciążenia, woluminy pamięci masowej i inne zasoby chmurowe, a po zakończeniu projektu o nich zapominać. W zależności od planów płatności przedsiębiorstwa mogą być obciążane opłatami za niewykorzystane lub nieużywane zasoby, ostatecznie płacąc za więcej niż potrzebują.
   
   Najlepszą praktyką jest zatem korzystanie z narzędzi do zarządzania chmurą od dostawców usług chmurowych lub osób trzecich, aby śledzić użycie, identyfikować nieużywane lub niedostatecznie używane zasoby i znajdować potencjalne oszczędności. Na przykład brazylijski sprzedawca mebli Tok&Stok korzysta z narzędzia monitorującego Oracle, aby uzyskać większą autonomię w zakresie swoich zasobów w chmurze, zmniejszając w ten sposób koszty generowane przez bezczynne serwery. Wspomniane narzędzie automatycznie dostosowuje moc obliczeniową, aby skalować się zgodnie z zapotrzebowaniem na operacje dzienne i szczytowe w porównaniu z operacjami nocnymi lub weekendowymi. Platformy chmurowe mogą również generować komunikaty ostrzegające przed przekroczeniem określonych wcześniej limitów, a bezczynne i niewykorzystane zasoby mogą być łączone w mniejszą liczbę instancji w celu obniżenia kosztów i zwiększenia wydajności aplikacji.


5. Optymalizacja usług chmurowych. Po zidentyfikowaniu nieużywanych lub niewystarczająco używanych zasobów chmury przedsiębiorstwo może dostosować swoje obciążenia robocze pod kątem użycia, rozmiaru i efektywności kosztowej tych zasobów. Proces optymalizacji obejmuje analizę wzorców użycia i wskaźników wydajności aplikacji i obciążeń roboczych, zazwyczaj przy użyciu narzędzi do zarządzania kosztami chmury. Dzięki regularnemu monitorowaniu i analizowaniu sytuacji przedsiębiorstwo może zidentyfikować źle zarządzane zasoby chmury i dostosować je do potrzeb poszczególnych obciążeń. Na przykład instancja zoptymalizowana pod kątem pamięci może ostatecznie obsługiwać więcej zadań związanych z obliczeniami (albo dlatego, że była w zbyt małym stopniu używana, albo dlatego, że cel jej zastosowania uległ z czasem zmianie). W takim przypadku przedsiębiorstwo może zaoszczędzić sporo pieniędzy, optymalizując instancję pod kątem niezbędnej mocy obliczeniowej.
   
   Przedsiębiorstwa mogą przyspieszyć proces optymalizacji dzięki odpowiedniej automatyzacji, w tym m.in. dzięki automatycznemu skalowaniu i modelowi infrastruktury jako kodu (IaC), które to rozwiązania natychmiast inicjują odpowiednie działania na bazie wyników prowadzonej na bieżąco analizy. Większość dostawców usług chmurowych oferuje narzędzia do autoskalowania, które automatycznie zwiększają lub zmniejszają rozmiar instancji serwerów i pamięci masowej zgodnie z wcześniej zdefiniowanymi przez klienta parametrami. Sieć sklepów detalicznych może na przykład automatycznie dodawać serwery w chmurze, aby obsłużyć szczytowe obciążenia związane z zakupami świątecznymi, a następnie automatycznie skalować je w dół, gdy popyt świąteczny minie. Autoskalowanie pomaga zapewnić, że nie zapłaci się za nieużywane instancje serwerowe. Innym przykładem jest dostawca systemu CRM w chmurze, Star CRM, który w swoim środowisku Oracle Cloud Infrastructure (OCI) wykorzystuje autoskalowanie na potrzeby dynamicznego dostosowywania się do okresów szczytowego zapotrzebowania. Przedsiębiorstwo płaci za dodatkową moc obliczeniową tylko wtedy, gdy jest to konieczne.
   
   Ponadto model IaC automatyzuje przydzielanie zasobów serwerów na podstawie danych wprowadzonych przez klienta, dzięki czemu nowe instancje serwerów są automatycznie optymalizowane pod kątem odpowiedniej ilości mocy obliczeniowej i pamięci masowej dla określonych obciążeń roboczych. Pomaga to przedsiębiorstwom uniknąć marnowania pieniędzy wskutek nieumyślnie błędnego skonfigurowania swoich zasobów w chmurze.


6. Weryfikacja rabatów i planów oszczędnościowych. Większość dostawców usług chmurowych oferuje rabaty, aby pomóc klientom w ograniczeniu wydatków na chmurę, nie wszystkie obciążenia będą jednak takim rabatom podlegać. Znaczne oszczędności może przynieść skorzystanie z trzech poniższych programów rabatowych:

• Rezerwacja instancji. Dzięki zarezerwowanym instancjom (RI) przedsiębiorstwo może uzyskać znaczne rabaty cenowe, o ile zobowiąże się do korzystania z określonych typów instancji przez określony okres, zazwyczaj od roku do trzech lat. Rezerwacja instancji zazwyczaj nie sprawdza się w przypadku nieprzewidywalnych obciążeń, ale w przypadku obciążeń stabilnych i przewidywalnych, takich jak działanie aplikacji o znaczeniu krytycznym, przedsiębiorstwa mogą zaoszczędzić nawet 75% w porównaniu z cenami zasobów na żądanie. Ze zarezerwowane instancje zazwyczaj płaci się z góry, przedsiębiorstwa powinny zatem dobrze rozumieć swoje długoterminowe wzorce użycia w celu precyzyjnego określenia podejmowanych zobowiązań.
  
  Dostawcy usług chmurowych oferują również plany oszczędnościowe, które podobnie jak zarezerwowane instancje opierają się na przedpłaconych zobowiązaniach do używania zasobów chmury w czasie. Plany oszczędnościowe to zobowiązania do ponoszenia określonych wydatków, zazwyczaj rozliczanych godzinowo, niezależnie od typu instancji lub regionu. W ramach takich planów można zyskać większą elastyczność niż w przypadku zarezerwowanych instancji, które są zasadniczo zobowiązaniami dotyczącymi poziomów mocy obliczeniowej i konkretnych typów instancji. Korzystanie z planów oszczędnościowych ma zatem większy sens w przypadku przedsiębiorstw, które przewidują określony poziom wydatków na chmurę, ale których potrzeby mogą ulec zmianie.


• Instancje spotowe. Instancje spotowe to instancje, które dostawcy usług chmurowych wystawiają na aukcjach, aby sprzedać niewykorzystane zasoby. Takie zasoby last minute mogą przynieść ogromne oszczędności (nawet do 90% w porównaniu z cenami na żądanie), ale wiążą się też z kilkoma ograniczeniami. Zniżki na instancje spot zmieniają się w zależności od wahań podaży i popytu. Nie ma zatem sposobu, aby przewidzieć, czy i kiedy takie instancje będą dostępne lub czy złożona na nie oferta zostanie zaakceptowana. Nawet jeśli przedsiębiorstwu uda się zakupić taką instancję, często ma ona swoje ograniczenia. Na przykład dostawcy usług chmurowych mogą zablokować dostęp do takich instancji z krótkim wypowiedzeniem, jeśli koszty przekroczą maksymalną cenę ofertową przedsiębiorstwa lub dostępność stanie się ograniczona. Z tego względu instancje spotowe nie nadają się do obsługi obciążeń o znaczeniu krytycznym lub wrażliwych czasowo. W sytuacji idealnej instancje te powinny być używane do obsługi obciążeń niekrytycznych, które nie wymagają ciągłego działania lub zostały zaprojektowane tak, aby w razie potrzeby prawidłowo zakończyć swoje działanie (graceful shutdown) w celu ewentualnego automatycznego przełączenia się na alternatywne zasoby.


• Rabaty ilościowe. Wielu dostawców usług chmurowych oferuje rabaty ilościowe dla większych klientów na podstawie definiowanych przez siebie cen wielopoziomowych. Koncepcja jest prosta: cena jednostkowa spada, gdy klient zamawia więcej zasobów. Niektóre przedsiębiorstwa wolą korzystać z usług wielu dostawców usług chmurowych, aby uniknąć związania się z jednym dostawcą, ale rabaty ilościowe mogą sprawić, że warto skonsolidować określone obciążenia u jednego dostawcy. Na przykład przedsiębiorstwo, które korzysta z usług trzech dostawców usług chmurowych, wydaje 700 tys. USD na jednego z nich i po 200 tys. USD na dwóch kolejnych. Jeśli jakiś dostawca oferuje rabat ilościowy za wydanie ponad 1 mln USD, przedsiębiorstwo może zaoszczędzić poprzez konsolidację swoich zamówień.

7. Ograniczenie opłat za transfer danych. Dostawcy usług chmurowych często pobierają od klientów opłaty za migrację danych między różnymi regionami i strefami dostępności lub między różnymi usługami w ramach swoich ekosystemów chmurowych. W przypadku przedsiębiorstw, które często przenoszą lub replikują dane między regionami lub usługami, opłaty za transfer danych mogą szybko się zwiększać. Dostawcy usług chmurowych pobierają od klientów opłaty za ruch przychodzący (dane przychodzące do chmury) i ruch wychodzący (dane wychodzące z chmury), przy czym ruch wychodzący wiąże się zazwyczaj z wyższymi kosztami. Może to mieć miejsce, gdy przedsiębiorstwo ma nieefektywne procesy pobierania danych, jest nadmiernie zależne od przesyłania danych w toku rutynowych operacji lub stosuje niedostatecznie efektywne praktyki zarządzania cyklem eksploatacji danych. Na opłaty za transfer danych wpływają także nadmiarowe transfery, gdy różne zespoły przesyłają te same dane, a także brak deduplikacji i kompresji danych.


8. Zarządzanie, organizacja, komunikacja i edukacja. Korzystanie z najlepszych praktyk i odpowiednich narzędzi do zarządzania kosztami jest kluczem do wdrożenia procesu optymalizacji kosztów chmury, który skupia się na komunikacji, współpracy i edukacji. Budowa kultury świadomości kosztów chmury powinna leżeć w gestii zespołu FinOps składającego się z pracowników działów informatycznych, finansowych i projektowych. Muszą oni wspólnie określić procesy, zasady i ramy przeglądu, monitorowania i kontroli wydatków w całej organizacji. Zespół FinOps powinien dalej zachęcać do komunikacji i międzyfunkcyjnego dostosowania w zakresie optymalizacji kosztów, promując w ramach różnych linii biznesowych ogólne zaangażowanie, odpowiedzialność i wiedzę w tym zakresie.
   
   W gestii zespołu FinOps leży ustanowienie dwukierunkowych kanałów wymiany informacji na temat najlepszych praktyk, strategii i nowych narzędzi do zarządzania kosztami, przy jednoczesnym umożliwieniu przekazywania informacji zwrotnych wszystkim pracownikom przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo mogą również rozważyć organizację seminariów i sesji szkoleniowych dla interesariuszy oraz włączenie szkoleń dotyczących kosztów chmury do procesów wdrażania nowych pracowników i partnerów.

Co należy wiedzieć przed migracją do chmury

Udana optymalizacja kosztów chmury nie zaczyna się po wdrożeniu chmury. Zaczyna się jeszcze przed migracją. Przygotowując uzasadnienie dla przejścia do chmury i przeprowadzając proces wyboru dostawcy usług chmurowych, przedsiębiorstwa mają unikatową możliwość wypracowania kultury świadomości kosztów.

Pierwszym etapem jest powołanie opartego na dobrej współpracy zespołu FinOps. Zespół ten powinien sprawować nadzór nad mechanizmami kontroli kosztów i wszystkimi zasadami związanymi z zakupem i wdrażaniem technologii chmury w całej organizacji. Zespół ten powinien przede wszystkim zająć się następującymi zadaniami przyczyniającymi się do przygotowania efektywnej kosztowo strategii chmury.

• Przegląd umów dotyczących poziomu świadczenia usług (SLA). Oferowane przez dostawców umowy SLA pokazują ich zobowiązania w zakresie kilku ważnych zmiennych dotyczących wydajności produktów, w tym czasu nieprzerwanego działania, wskaźników wydajności, czasu reakcji działu asysty technicznej i dostępności danych. Umowa taka musi być zgodna z wymaganiami klienta. Przedsiębiorstwa, które wymagają na przykład wysokiej dostępności na potrzeby aplikacji o znaczeniu krytycznym, powinny upewnić się, że wybrany przez nie dostawca oferuje gwarantowany czas działania spełniający ich oczekiwania.
• Ocena całkowitego kosztu posiadania. Koszty chmury obliczeniowej wykraczają poza wymierne wydatki takie jak opłaty subskrypcyjne. Obejmują bowiem również szeroki zakres wartości niematerialnych i prawnych takich jak wpływ przestojów lub niskiej wydajności obliczeniowej na produktywność lub potencjalną sprzedaż. Analiza całkowitego kosztu posiadania pozwala zliczyć wszystkie takie materialne i niematerialne koszty wdrożenia, obsługi i utrzymania środowiska chmury w określonym okresie, aby na tej podstawie przedsiębiorstwa mogły łatwiej porównywać oferty dostawców, przygotowywać dokładne budżety oraz kalkulować zwrot z inwestycji.
• Ocena opcji skalowalności. Skalowalność to jedna z największych zalet chmury. Aby uzyskać jak największy zwrot z inwestycji w chmurę, przedsiębiorstwa powinny dokładnie ocenić opcje oferowane przez każdego dostawcę usług chmurowych. Na przykład dostawcy usług chmurowych, którzy oferują funkcje autoskalowania opartego na zapotrzebowaniu i regulowanej pojemności obliczeniowej lub pamięci masowej, mogą łatwiej pomóc przedsiębiorstwom w uniknięciu zmarnotrawienia zamówionych zasobów chmury
• Płynna integracja jako priorytet. Rozwiązania każdego nowego dostawcy usług chmurowych powinny pasować do istniejącej architektury IT przedsiębiorstwa. Na przykład oparty na chmurze system zarządzania relacjami z klientami (CRM) powinien być zdolny do maksymalnie możliwie płynnej integracji z istniejącymi bazami danych klientów lub innymi aplikacjami opartymi na danych z systemu CRM. Zgodność między systemami może obniżyć koszty i zminimalizować zakłócenia.
• Zrozumienie zasad bezpieczeństwa. Chmura obliczeniowa okazała się co najmniej równie bezpieczna, co zainstalowane lokalnie systemy przetwarzania danych. Przedsiębiorstwa muszą jednak upewnić się, że ich specyficzne wymagania w zakresie bezpieczeństwa są przez dostawców usług chmurowych spełniane. W różnych branżach mogą obowiązywać różne wytyczne dotyczące zgodności z przepisami, takie jak przyjęta w Stanach Zjednoczonych ustawa HIPAA (Health Insurance Portability and Accountability Act) i przyjęte w Unii Europejskiej ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO). Aby uniknąć kosztownych kar, przedsiębiorstwa powinny dokładnie przeanalizować informacje dotyczące zgodności z przepisami oferowanej przez dostawcę usług chmurowych, zwracając szczególną uwagę na stosowane przez niego protokoły szyfrowania, mechanizmy kontroli dostępu, sposoby zarządzania lukami w zabezpieczeniach i środki ochrony prywatności danych.
• Ocena strategii tworzenia kopii zapasowych i przywracania działania w przypadku awarii systemu. Dostawca usług chmurowych, który oferuje zaawansowane funkcje tworzenia kopii zapasowych i przywracania działania w przypadku awarii systemu, może zaoszczędzić swoim klientom dużo czasu, pieniędzy i zmartwień w przypadku ewentualnej awarii. Oceniając dostawców, należy uwzględnić oferowaną przez nich częstość tworzenia kopii zapasowych i zasady zatrzymywania danych. Dostawcy usług chmurowych, którzy oferują również usługi IoC i funkcje autoskalowania, czyli automatycznego przydzielania nowych serwerów i skalowania zasobów w razie potrzeby, mogą również pomóc klientom w szybkim przywróceniu działania w przypadku awarii.
• Szkolenia i rozwój pracowników. Inwestycje w rozwój umiejętności dotyczących chmury zapewniają pracownikom działu IT i pozostałych działów wiedzę i umiejętności pozwalające na efektywną kosztowo pracę w środowisku chmurowym. Dzięki udostępnieniu programów certyfikacji i ustawicznego szkolenia zespoły mogą również łatwiej adaptować się do nowych rozwiązań chmurowych i stosować pojawiające się nowe praktyki.

Optymalizacja i obniżenie kosztów chmury za pomocą rozwiązań Oracle

Oprócz elastycznych modeli cenowych opartych na płatności za użycie (pay as you go) i subskrypcji, Oracle Cloud Infrastructure (OCI) oferuje również zestaw narzędzi, które pomagają proaktywnie zarządzać kosztami i użyciem chmury oraz odpowiednio je modyfikować, aby uzyskać akceptowalną efektywność kosztową. Narzędzia Oracle do zarządzania kosztami chmury skupiają się na następujących pięciu krytycznych obszarach optymalizacji tych kosztów:

• Organizacja. Wspomniane narzędzia pomagają przedsiębiorstwom łączyć dzierżawy i zarządzać nimi w środowisku OCI, aby ograniczyć ich użycie, gdy jest ono na przykład zbyt wysokie. Obsługują również funkcje tagowania kosztów o krytycznym znaczeniu, aby umożliwić przedsiębiorstwom segmentację i alokację kosztów według projektu, regionu lub dowolnej innej kategorii.
• Raportowanie i analiza. Przedsiębiorstwa mogą wizualizować i śledzić wydatki na podstawie własnych parametrów oraz tworzyć raporty dotyczące użycia chmury na potrzeby audytów lub uzgadniania faktur. Narzędzie Oracle do raportowania kosztów analizuje również pozycje na fakturze na poziomie poszczególnych zasobów.
• Nadzór i kontrola. Oferowany przez OCI model nadzoru umożliwia zaprojektowanie i poprawę systemu bezpieczeństwa chmury, zapewnienie zgodności z przepisami i obniżenie kosztów. Po określeniu parametrów przedsiębiorstwo może łatwiej egzekwować zasady za pomocą narzędzi, które na przykład nakładają limity na poziom użycia zasobów chmury.
• Budżetowanie i prognozowanie. Narzędzia Oracle zapewniają widoczność kosztów, umożliwiając klientom ustawianie limitów wydatków na poziomie całego przedsiębiorstwa (z automatycznymi ostrzeżeniami, gdy użytkownicy zbliżają się do swoich limitów). Oracle oferuje również narzędzie do szacowania kosztów, które pozwala potencjalnemu klientowi ocenić miesięczne użycie i koszty przed podjęciem decyzji o zakupie.
• Optymalizacja i redukcja kosztów. Narzędzia optymalizacyjne Oracle nie tylko śledzą użycie, ale również proaktywnie wykrywają niewykorzystane zasoby chmury, przedstawiając rekomendacje co do dalszych działań i szybko dokonując odpowiedniej optymalizacji na podstawie wytycznych przedsiębiorstwa. Oracle oferuje również narzędzia do nagradzania użytkowników, którzy dobrze zarządzają kosztami chmury.

Optymalizacja kosztów chmury jest w równym stopniu inicjatywą kulturową, co techniczną, narzędzia do zarządzania kosztami zawsze będą jednak odgrywać kluczową rolę. Dzięki połączeniu tych narzędzi z jasnymi zasadami i efektywnymi strategiami komunikacji przedsiębiorstwa mogą zachować kontrolę nad kosztami chmury i zmniejszyć prawdopodobieństwo przekroczenia budżetu.

Optymalizacja kosztów chmury — często zadawane pytania

Ile kosztuje konfiguracja chmury?

Koszty wdrożenia chmury mogą się znacznie różnić w zależności od kilku czynników, w tym wielkości magazynów danych, wymagań obliczeniowych, liczby aplikacji przenoszonych do środowiska chmury i wymaganej ilości transferu danych w przedsiębiorstwie. Zazwyczaj koszty wdrożenia chmury obejmują opłaty konfiguracyjne pobierane przez dostawcę usług chmurowych, a także opłaty subskrypcyjne za aplikacje w chmurze w przeliczeniu na użytkownika, koszty zasobów wewnętrznych i zewnętrznych związanych z planowaniem wdrożenia i zarządzaniem nim, koszty migracji danych oraz koszty szkolenia pracowników. W zależności od zakresu projektu może być także konieczne zatrudnienie na pełny etat dodatkowych pracowników działu IT.

Jakie są rodzaje kosztów chmury?

W uzupełnieniu początkowych kosztów wdrożenia opisanych powyżej, koszty chmury obejmują miesięczne opłaty subskrypcyjne, miesięczne opłaty za użycie zasobów chmury, takich jak serwery, pamięci masowe lub pojemność sieci. Dostawcy usług chmurowych mogą stosować różne cenniki, ale przedsiębiorstwom zazwyczaj naliczane są miesięczne opłaty za liczbę używanych serwerów, ilość danych przechowywanych w chmurze, transfery danych między chmurą a źródłami zewnętrznymi, usługi bazodanowe, asystę techniczną i usługi dodatkowe, takie jak usługi analityczne lub zabezpieczenia.

Dlaczego chmura jest tak droga?

Niektóre przedsiębiorstwa mogą uważać chmurę obliczeniową za kosztowny wydatek, ale pozostałe postrzegają ją jako najbardziej efektywny kosztowo model obliczeniowy. W porównaniu na przykład z przetwarzaniem danych w systemach zainstalowanych lokalnie, chmura obliczeniowa eliminuje początkowe wydatki na sprzęt i oprogramowanie, ponieważ taki sprzęt i oprogramowanie zapewniają dostawcy usług chmurowych i aplikacji. Chmura obliczeniowa wiąże się z comiesięcznymi opłatami za subskrypcję i użycie zasobów, które to opłaty nie mają zastosowania we wspomnianym modelu lokalnym, ale wiele przedsiębiorstw uważa, że elastyczność i możliwość skalowania zasobów chmury w zależności od zapotrzebowania ułatwia utrzymanie jej kosztów pod kontrolą.

Czy warto korzystać z chmury?

Określenie, czy warto inwestować w chmurę obliczeniową, zależy od indywidualnych potrzeb przedsiębiorstwa. Wyniki badań trendów w wydatkach na chmurę publiczną potwierdzają, że wiele organizacji uznało chmurę obliczeniową za inwestycję wartą zachodu. Ogólnie rzecz biorąc, wśród głównych zalet chmury obliczeniowej klienci wymieniają jej opłacalność, skalowalność i dostępność na żądanie.